Quantcast
Channel: SomaliTalk.com
Viewing all 1579 articles
Browse latest View live

President’s keynote speech

$
0
0

HLPF Copenhagen 19 November 2014

If you search for books on Somalia, you’ll come across a slew of titles featuring phrases like ‘the world’s most dangerous place’, ‘outlaw state’, and ‘failed’ and ‘fragile’. For decades, Somalia was synonymous with pirates, terrorists, and complete lawlessness.
dowlad

But this Somalia exists no longer. It is a Somalia of yesterday, and is most definitely not the Somalia of tomorrow.
September 2012 marked a milestone for Somalia with the establishment of a new federal government, built through national consensus, and unanimously recognised by the international community. It signalled a new era of pursuing peace, stability and prosperity for ALL Somalis.

The issues we faced on appointment were legion. No institutions, no capacity, no financial resources, no legislation- nothing that anyone would recognise as delineating a ‘state’. The country was divided; with no clear path to unification and Al-Shabaab, and militia groups controlled most of the country. There was a stark lack of resources and only very basic institutional and government structures. The task ahead of us was daunting, and expectations were high.
Over the past two years we have focused on building a foundation and laying down the groundwork for stabilisation and ensuing reform. This has been guided by the New Deal Somali Compact, endorsed in Brussels in 2013.

The Somali Compact is testament to the partnership between Somalia and the international community, based on mutual accountability and shared risk between the Federal Government and international development partners.
The Somali Compact highlights the importance of Somali-owned and -led planning based on establishing joint priorities, reached through dialogue, and sustained through reconciliation.

In line with the Compact’s five Peace and State building Goals, the Federal Government – in partnership with the international community and civil society and the Somali public – have laid the basic building blocks of state reform, developed legal frameworks, governance structures, formalised Somalia’s presence in the international community, strengthened our relationship with neighbouring countries, re-structured key institutions, established forums for dialogue, developed the path for political reform and put in place the architecture for linking international support to our priorities through the New Deal Somali Compact.

We have built more than 50km of roads with solar street lights, provided health services in different regions, rehabilitated airport and ports, established youth recreational centres, provided greater access to justice, and strengthened industries for agriculture and fisheries in different corners of Somalia. The public education sector was revived – for the first time in over two decades – we addressed the sad reality that at least one generation of Somalis have never gone to school; we have put public schooling in place, enrolling an additional 78,000 new children, and revived a lost generation through vocational education centres.

We have made progress in public financial management, putting in place greater accountability measures, controls and governance structures. Progress made against the five PSGs has been detailed in the 2014 New Deal Progress Report, which we released in the lead-up to the Meeting.
We can be heartened that such distinct progress has been made in positively moving the country from failed state to a nascent, functioning state.

As we look toward the next two years, we must urgently deliver on priority legislation, the establishment of commissions, and ensure the public consultations that will enable us to achieve the three intertwined strands of Vision 2016.

We must enlarge our focus on delivering improvements that impact the lives of Somalis. This means we must ensure the roll-out of stabilisation initiatives that connect the government to citizens, defeat al-Shabaab, root out corruption, build mechanisms to capture revenue that is then used to provide schools for our children, create jobs for our young people, ensure healthcare for our families. We must extract and use Somalia’s ample natural resources for the good of all, and ensure the right environment for the private sector to flourish. To do this we require technical assistance in resource management, and we are in discussions with potential international partners, including the Government of Norway.

Somalia is at a critical juncture in its efforts to achieve security and stability. This past year has seen a rise in terrorist groups and activities around the world. Today, the reach of terrorists is not confined to just one country; it is a global issue, with global action required.

More than any other fragile state today, Somalia has significantly advanced in its fight against terror. The Somali National Army jointly with AMISOM, has launched two consecutive major operations, and we are now in control of most of southern and central regions of Somalia.

Terrorism is not defeated through military means alone. It poses a far greater ideological threat that undermines the legitimacy of our government.

We are winning the war but we must also win the peace. We can only have peace by building a government that can be trusted to deliver the services Somalis need, and that protects and advances the welfare of our people.

The key to maintaining sustainable peace and stability is the formation of a unified and federal Somalia. Vision 2016 is central to this goal. It outlines the framework for federalism through reconciliation, adoption of a revised constitution and the path to democratic elections in 2016.

Building a nation is not something that happens overnight. Look at the great democracies of our modern world and consider their long, turbulent gestations. Nation-building activities typically confront highly difficult conditions, and Somalia is no different.

In order for there to be stable peace, Somalia must normalise the expectation that individuals and groups have equality before the law, that the Government is operating in their best interests, and that individuals and groups will settle their differences through non-violent means.

Somalia has set up camp firmly in the grounds of democracy. We are investing in the rule of law to reduce human rights violations; we are establishing a market economy free from corruption, and imbuing a culture -led from the top- with tolerance and respect.

In our efforts to radically transform major aspects of state, society, and the economy in a few short years, we cannot deny that we subject our fragile society to tremendous pressure for the achievement of this transformation.
Ladies and Gentlemen, Somalia is in the business of promoting real, not faux (foe) transformation. We are building a deliberative, inclusive and accountable state. But we are not just interested in the degree of state, but also the kind of state.

The challenge in Somalia is to create legitimate institutions and processes. Their effectiveness depends on it. The willingness of individuals to comply with the government’s decisions depends on whether they think the government is legitimate.

We are seeing the beginnings of an effective state in Somalia: basic services such as education, health and protecting people’s security are beginning. Our ‘degree’ of statehood is clearly improving, by the day, by the week, by the month and by the year.

However, we must be sure that improvements in the degree of state also help to improve the ‘kind’ of state we are creating in Somalia. For as long as we have basic services and public goods delivered primarily through third-party actors: be they international or national NGOs, the visibility of the government is reduced. For as long as the funding supporting these activities is bypassing country systems, the capacity of the government is reduced.

For as long as the reporting of these activities is exists independently of the government, the planning ability of the government is hampered.
As we have now witnessed in other post-conflict countries, legitimacy is not an automatic by-product of well-meant and well-funded international intervention.

I said earlier that we are not just interested in the ‘degree’ of state, but also the ‘kind’ of state we are creating.

Legitimacy is created through accountability, ownership and sustainability of delivery of the expectations of society.

We must acknowledge a set of tensions that exist today in Somalia, between the production of the state, and its legitimacy, and between short-term ticking of goals with long-term sustainability.

As we move into delivery mode, particularly in regard to Vision 2016, it is essential that the partnership we work within does not just develop the degree of state, but also the kind of inclusive, democratic and accountable state that best serves the interests of its people.

The Constitution, federalism and preparing for national elections in Somalia must be safely carried in the hands of Somalis, with the support of international partners. This may mean that sometimes, pace may be slower than anyone would like, but we are running the long race in Somalia. This requires stamina, purpose and commitment, rather than short-term speed that would mean we fall before the finish line.

Ladies and Gentlemen, we have come to Copenhagen with a desire to be frank, to look at our achievements, but also to look at the challenges and gaps. And so, in the spirit of this, I would like to propose today, that we must re-examine our commitment to Somali-led, Somali-owned. Nowhere is this more important than in relation to the Partnership Principles, which are the foundation piece of the ‘new’ deal. These principles provide a kind of safety net that allows both the Federal Government and our international partners to assume some level of risk, knowing that we are committed to the same goals, based on mutual accountability.

The Partnership Principles must be fully implemented. I am encouraged by the work just beginning which will help us monitor our adherence to these principles.

It is heartening that the process of alignments to Somali Compact priorities has begun. International partners have gradually commenced working within the Somali Development and Reconstruction framework. This is a significant step in ensuring that activities are planned transparently, in full cooperation with state entities to ensure transparency, complementarity, and avoid duplication in the development sector.

Importantly, the work that has begun on establishing benchmarks for the use of country systems must be concluded as quickly as possible. In the spirit of mutual accountability, we acknowledge that further work is required to strengthen transparency and accountability.

In closing, let me reflect briefly on the current political circumstance in Somalia. There can be no denial that the last few weeks have seen a degree of political uncertainty in Somalia. This uncertainty has been, in many circles, re-labelled as a ‘constraint’ and an impediment to progress.
I want to be clear that no one wants progress more than I do. The list of priorities is not shrinking. We have much to do, and I know that we have little time.

Going forward, federal institutions, including the Parliament, the Council of Ministers, Government ministries, and leaders- be they national or local, elected or traditional – must work together, in the spirit of unity for the good of Somalia. This is not the time for delay.

We have a huge agenda in front of us. We have not failed on the side of ambition, and we must not fail to deliver on our ambition. This will require leadership and vision. Reconciliation must not lead to compromise, and continuity should not be confused with progress. As President of Somalia, I pledge that I will accept nothing less than competence and integrity moving forward the agenda of Somalia.

The Federal Government is committed to inclusivity and is taking concrete steps to engage Somali people, including women and minority groups in the political process of nation-building. Our success requires the support of our international partners, but most of all it demands the ownership and commitment of the Somali people.

The next two years will be focused on activity execution: delivering on the three state-building priorities: federalism, review and adoption of a new Federal Constitution and delivering credible national elections in 2016.
National unity cannot be delivered through external intervention; processes may be supported by our international partners, but ultimately, to ensure credibility, national unity must grow out of national leadership and commitment which we all are pursuing.

As we move through the agenda today and tomorrow, we will hear from my colleagues in the Federal Government and our international partners about progress against the Peace and State-building Goals and next steps. We ask today that these plans are grounded in creating a state that is self-sustaining, suitable to Somalia and accountable to the Somalis we serve.

I recognise and extend my gratitude to the Prime Minister, the Council of Ministers, ministries, agencies and Government staff for their hard work and dedication and request their continued efforts in terms of implementing their roles. These are the institutions that Somalia is looking to seeing deliver.
I acknowledge the commitment and sacrifice of our Somali defence institutions and grieve the loss of our soldiers and security staff who have died in the pursuit of peace. We acknowledge the wounding and death that our AMISOM colleagues have suffered.

We welcome and acknowledge the staunch support of our international partners and look forward to their continuing engagement.
As we continue towards democratisation, this is not time for scepticism. We have laid out our plans and we need to stand together to execute and deliver.
I can assure you that we will not relax. We will focus on moving forward in the next few months in the achievement of Vision 2016.

Thank you


Radio Muqdisho iyo Khilaafka Madaxda Dowladda.

$
0
0

Raadiyo Muqdisho waxaa la Aasaasay 1950-kii, tan iyo waagaas waxaa uu soo maray marxalado kala gedisan oo waxaa maamulayey dowlado iyo Xukuumado kala duwan, waxaa kaloo maamulay qaar ka mid ah Hogamiyaashii Magaalada Muqdisho sida Cali Mahdi iyo Janaraal Caydiid. Siyaasadda lagu hago Radiyo Muqdisho waxaad moodaa iney ahayd mid la isu meerin jirey, waxaan ka wadaa waxa uu had iyo jeer daacad u ahaan jirey Hogaanka markaas gacanta ku haya oo marna ma dhicin xitaa in nin mucarad ahi ka hadlo.

Tusaale, Xiliyadii kacaanka iyo kii Hogaamiye kooxeedyda isjka daa wax laga soo baran degee hadii ay ka baxdo hees aan ujeddeeda la ogayn ama kama’ ah, waxaa ugu yaraaan shaqada laga eryi jirey dadka masuulka ka ahaa siidayntaas, waxa dhacday in Radio Muqdisho Agaasime waaxeed lagu raacdeeyo wareetgo Madaxwayne. Waxaana ka sii horaysey in Madaxwayne si cad u buriyo Weriye maalin sii daayey Raadiyaha hadal uusan jeclaysan, Waxaa kaloo dhacday in Gudoomiyihii Ururka USC loo diidey inuu ka hadlo Radio Muqdisho maadaama la ogaa inuu ka soo horjeedey Siyaasadii Madxwaynihii waqtigaas.

Dhibaatada ugu darani waxay dhacdaa markay is Khilaafaan Madaxda ugu saraysa dowlada sida mida iminka taagan, hore waxa la xasuustaaa isku dhicii Madaxwayne Shariif iyo Ra’iisul Wasaarihiisii Cabdiweli Gaas, waxaa xiligasi dhacday in Raysulwasaare Gaas uu dacaayaddiisa ka sii daysan waayo Radio Muqdisho maadaama uu ahaa Musharax u taagan qabashada xilka Madaxwaynaha khilaafna kala dhexeeyey Madaxwayne Shariif, waxay arintaasi iyo kuwo la mid ahi ahaayeen kuwo caadi ah oo la yaab ma lahayn in Raysulwasaarihii wadanku aanu ka hadli karin Raadiyihii Qaranka oo waxa la rumaysnaa in mar walba Radio Muqdisho ay ka socon karto oo kaliya siyaasada madaxwaynaha iyo cidda taabacsan.

Wasaaradda Warfafinta iyo xukunka Radio Muqdisho waxaa soo maray 30 Wasiir oo uu ugu danbeeyo Wasiirka haatan Mdane Mustaf Dhuxuloow, waxa uu la soo baxay siyaasad ka duwan sidii ewel lagu maamuli jirey Radio Muqdisho iyo SNTV marka ay isqabtaan Madaxwaynaha iyo Raysulwasaaraha, waxaana daliil u ah, waxaa Raadiyaha Qaranka ka baxa siyaasadda labada Nin oo hadana is diidan, tusaale fiican, waxaa habeen ka baxay Raadiyaha iyo SNTV oo ah Telefishinka Qaranka Wareegto xilal Wasiiro laysku shaandheeyey oo ka soo baxday xafiiska Raysulwasaaraha waxaan warkaas xigey war ka soo baxay xafiiska Madaxwaynaha oo wax kama jiraan ku tilmaamay warkii ka soo yeeray Rysulwasaaraha, waana waxa loo baahan yahay sida ay dad badani qabaan.

Hadaba maxaa lagu macnayn karaa siyaasadda cusub ee uu la soo shaac baxay Radio Muqdsiho iyo SNTV oo ay dowladu maamusho, mala dhihi karaa waxa uu cagta saaray wadadii saxda ahayd ee ay shacabku ka dhur sugayeen tan iyo markii la Aasaasay? Aniga waxay ila tahay in Madane Mustaf dhuxuloow uu ka dhabeeyey dhaartii uu maray, sababta aan sidaa u leeyahay waxay weeye ,waxaan hada ka hor waydiiyey cidda Radio Muqdisho maamulaysa hadii ay is qabtaan Madaxwaynaha iyo Raysulwasarihiisa, waxaana uuna ii sheegay in aanu Raadiyihu magan u noqonayn cid gooni hadiiba ay dhacdo iney madaxdu is-khilaafaan, markaana Mr Dhuxuloow waxa uu xafiiska hayey wax ka yar lix bilood. Waxay kaloo ila tahay in Agaasimaha Warbaahinta Qaranka Mr Cabdiraxmaan Al-Cadaala uu wax badan ka soo kororsaday safarkii uu ku tegey dalka Finland maadaama uu soo arkay sida uu u shaqeeyo TV-ga iyo Radiyaha Finland oo aanay kala xigin Muxaafid iyo Mucaarad.

Isku soo wada duub, Radio Muqdisho waxa uu hayaa wadadii in badan dadku tebayey laakiin waxaan leeyahay arintu waa faanoole fari kama qodna oo waxa la rabaa inuu si dhaba uga hadlo khilaafka madaxda dowlada si ay shacabku u ogaadan waxa dhabta ah oo ay labada nin isku hayaan, waxaa kaloo laga doonyaa iney ka hadlaan dhibaatooyinka muwadiniinta ka haysta dhinaca Garsoorka iyo xukumada la ridayo maalin walba oo ay qayla dhaantu daba socoto, waxaa kaloo looga fadhiya ka hadlida xabsiyda qarsoosiga ah ee ku yaala Magalada Muqdisho iyo weliba iney tebiyaan sida aanay marnaba munaasab u ahayn in Askari Maasgraati ah ama weji duuban uu baaro Muwaadin hoygiisa.

W/Q. Cabdinaasir Xirsi Iidle.
E-Mail:- Naasirx1@gmail.com
00252-615503978.
iidle

Mar haddii uu Ra’isulwasaaruhu lumiyey kalsoonida sow ma haboona in uu iscasilo ?

$
0
0

Mar haddii uu Ra’isulwasaaruhu lumiyey kalsoonida Madaxweynihii soo magacaabay iyo Baarlamaankii ansixiyey sow ma haboona in uu iscasilo?

Waxaa meel xun marayo khilaafka u dhaxeeya Madaxweynaha Dowladda Federaalka iyo Ra’isulwasaarihiisa, ka dib markii uu midba midka kale ku eedeeyey in uu ku xadgudbay Dastuurka, islmarkaana uu faraha la galay shaqo aanu lahayn.Khilaafkan ayaa noqday kii ugu adkaa ee dhexmara Madaxweyne iyo Ra’isuwasaarihiisa tan iyo markii la dhisay Dowladda Federaalka oo haatan laga joogo kudhawaad 14 Sano.

Khilaafka u dhaxeeya Madaxweynaha iyo Ra’isulwasaarihiisa ayaa gaaray meeshii ugu xumeyd, ka dib markii uu u gudbay Golaha Baarlaamka, halkaas oo Xildhibaano badan ay Mooshin ka keeneen Ra’isulwasaaraha Iyagoo ku eedeynayo in uu ku guuldareysay in uu wax ka qabto howlihii loo igmaday.

Xildhibaanada Baarlamaanka ayaa ku kala qeybsamay mooshin laga keeney Ra’isulwasaaraha, Maxaa yeelay waxa ay qaar ku doodeen in mooshinkaasi laga soo abaabulay Xarunta Madaxtooyada, halka qaarna qabaan in Mooshinkaasi Sharci yahay mar hadii ay soo gudbiyeen cadadkii looga baahnaa mooshin. Ma mooshin unbaa lagu jiriyaa yaab badanaa.

Iskudayo badan oo ay sameeyeeyn dhinacyo kala duwan oo ay ugu horeyso Beesha Caalamka, ayaa fashilmay ka dib markii uu dhinac walba ku adkaystay ra’yigiisa, tusaale ahaan Madaxweynaha ayaa ku adkaystay in uu aanu la shaqeyn Karin Ra’isulwasaaraha mar hadaanu tixgilineyn wadashaqeyntii lagu balamay, halka Ra’isuwlwasaaruhuna uu ku adkaystay in aanu cidina u dabafadhiisaneyn shaqadiisa.

Waxkasta oo ay tahayba, Waxa uu xaalku soo gaaray in ay Ra’isulwasaaraha ka codsadaan qaar ka mid ah Golihiisa Wasiirada in uu iscasilo mar haddii uu waayey kalsoonida Madaxweyniiisa Isaga soo magacaabay iyo Baarlamaankii ansixiyeyba, si hori loogu sii socdo, Islamarkaana looga faa’iideysto waqtiga haray laakiin Ra’isulwasaaruhu taa ma yeelin.

Khilaafka labad Nin, ayaa u muuqda mid aan dhamaaneyn waqti dhow haddaanan tanaasul la helin, maxaa yeelay mid kastaba waxa uu doonayaa in uu ka taqluso midka kale, tusaaale ahaan Madaxweynaha ayaa isticmaalayo saameynta uu ku leeyahay Xildhibaanada qaar si ay mooshin uga keenaan Ra’isulwasaaraha, halka Ra’isulwasaaruhuna uu isticmaalo Xildhibaano kale si ay u difaacaan.

Ismariwaagga u dhaxeeya Madaxweynaha iyo Ra’isulwasaaraha, ayaa banaanka u soo saaray waxyaabo badan oo qarsoonaa sida kartida iyo nuxurka Baarlamaanka hadda jira iyo waliba Gudoonkooda ka dib markii uu ku guuleysan waayey in uu si wanaagsan u maareeyo mooshinkii laga keenay Ra’isulwasaaraha,Waxa ayna taasi ku tuseysaa in uusan Baarlamaankani wax badan ka duwneyn Baarlamaanadii hore.

Ra’isulwasaare Cabdiwali ayaad mooddaa inaanu wax badan ka aqoonin siyaasadda, maxaa yeelay waxa uu doortay in uu si toos ah uga horyimaado Madaxweyniihii Isaga soo magacaabay, islamarkaana siiyey fursadan qaaliga ah ee uu ugu shaqeynayo dalkii Isaga soo koriyey islamarkaana wax soo baray,Waxaana taa ka garan kartaa sida uu u dhamayo ee uu marba geed madax ugu dhufanayo isagoo doonayo in uu sii xajisto korsigiisa.

Maadaama aanu Isagu ahayn shaqsigii la soo doortay, waxa ay ahayd in uu fuliyo Barnaamijka Madaxweynaha, islamarkaana uu Madaxweynaha kala tashto talaabo kasta oo uu qaadayo, si ay u sii socoto wadashaqeynta kala dhaxeysa Madaxweynaha laakiin nasiibdaro waxaad mooddaa in uu ku mashquulay qodobka 100 ee Dastuurka islamarkaana uu iska ilaaway wixii kale.

Ra’isulwasaaraha ayaa ku guuldareystay, in uu isafgarad la gaaro Madaxweynaha, islamarkaana uu ka qanciyo waxa uu ka tabanayo si loo wadashaqeeyo laakiin nasiibdaro taasi ma dhicin, Waxa ayna ugu danbeyn keentay in uu Ra’isulwasaaraha ku soo dhaco meel cidla ah, tusaale ahaan waxa uu waayey Kalsoonida Madaxweynihii soo magacaabay,Waxa uu sidoo kale waayey Kalsoonida inta badan Xildhibaanada Baarlamaanka (140 xildhibaan),taas waxaa ka daran waxaa ka hormiyid Golihiisa Wasiirada Iyagoo ugu baaqay in uu iscasilo.fashil iga dheh.

Mar haddii uu Ra’isulwasaaruhu waayey kalsoonida Madaxweynihii soo magacaabay iyo waliba inta badan Golihiisii Wasiirada, Baarlamaankiina lala horfadhiyo heestii Soomaaliyey toosooy hadaba sow ma haboona in uu is casilo inta aanu marada ka dhicin yacni aanu meesha ku ceeboobin ?

Jawaabtu waa haa, maxaa yeelay ma haysto taageerada Golayaashii shaqada kaaladhaxeysay sida Golaha Baarlamaanka oo kale, taas waxaa ka daran tan Madaxweynaha oo ah ninkii saxiixi lahaa ama xalaaleyn lahaa dhamaan waxyaabaha ka soo baxa Xukuumadda; hadaba maxay qiimo leedahay joogistiisa meesha ? sow waqti dhumis ma’ahan ?

Inkasta oo uu Dastuur baaskan qeyb ka yahay khilaafkan, hadana waxa ay ahayd in uu Ra’isulwasaaruhu ku dadaalo in markasta uu la tashto Madaxweynaha si marwalba loo wadashaqeeyo islamarkaana hori loogu sii socdo laakiin waxaad moodda in aysan taasi dhicin, waana sababta keentay in uu Madaxweynaha caroodo sidoo kalena uu meel adag istaago.

Calaa kulixaal, mar hadii xaal halkan marayo dalkiina uu u xiran yahay xalinta khilaafkan oo ay waxbadan ku dhumayaan, sow uma haboona Ra’isulwasaaraha in uu Isagu tanaasulo si loo badbaadiyo rajaddii yareyd ee la qabay mise waxaa fiican in lagu kor dagaalamo masaakiintan dhiban ee uu cadowgoodu daraf kastaaba ku dhagan yahay ?

Anigu, waxaan qabaa Ra’isulwasaare Cabdiwali Isagoo ku mahadsan wixii uu qabtay, in uu u u tanaasulo dalkiisa iyo dadkiisa sida ay sameeyeenba raggii Isaga ka horeeyey sida Farmaajo oo kale,Waxaana kula talinayaa markale in uu iscasilo mar haddii uu lumiyey kalsoonida Madaxweynihii iyo Baarlamaankiiba,Islmarkaana uu fiiriyo marxaladda lagu jiro iyo dhibaatada haysata Shacabka Soomnaaliyeed ee dhiban.

Midda kale, maxaa diiday in la dib loo fiiriyo Dastuur baaskan, islamarkaana la kala cadeeyo awoodaha Madaxweynaha iyo tan Ra’isulwasaaraha si uusan khilaafkan u soo noqon mise dadkaba xor ahayn oo ku qasban in ay sidan ku jiraan ilaa qiyaama saac.Anigu waxaan la yaabahnahay ragga maalin kasta u taagan sharaxaad oo aan ficilba lahayn hadana dowladnimaan raadineynaa ku dhahaayo.!!

Arinta kale ee yaabka leh waxaa weeye, maxaa ku koobay jagooyinkan Koonfurta oo kaliya aaway dadkii Waqooyi ? Ma sidaas baa la rabaa in dal lagu mideeyo ? Anigu waxaan qabaa in dalkan uu ka kooban yahay Koonfur iyo Waqooyi sidaa daraadeedna loo baahan yahay in Jagooyinka sare loo qeybiyo si cadaalad ah. Waa haddii la rabo dal soomaaliyeed oo mid ah islamarkaana degan.

Midda kale waa in laga guuraa isjiidjiidkan u dhaxeeya beelaha, oo loo guuraa sidii loo dhisi lahaa Qaran Soomaaliyeed oo loo dhan yahay, si looga baxo ceebtan iyo foolxumadan na haysata.Maxaa noo diiday in aan qeyrkeena ku dayano mise ceebtaa nala dhalatay ? aaway Islaanimadeenii iyo dhaqankeenii suubanaa ?

Dalkan waxa uu u baahan yahay rag iyo dumar u istaaga badbaadintiisa inta ay goorigoor tahay, haddii kale waxaa imaan doonta maalin ay adag tahay in wax la qabto. waxaana sidan oo kale runtii ku tagay dalal badan, tusaale ahaan aaway dhulkii la dhihi jiray Undulus ? Runtii Soomaaliya waxa ay saran tahay tareen ay wadaan dad hurdaya oo waliba isuhaysta in ay soo jeedaan.

Ugu danbeyntii, waxaan leeyahy haddii ay arintan ku soo dhamaato in uu meesha ka baxo Ra’isulwasaare Cabdiwali, waxaan qabaa in Jagadaasi la siiyo Walaalaheena reer Waqooyi, Islamarkaana loogu daro Wasaaradaha ugu muhiimsan ee Dowladda si loo helo dowlad loo wadadhan yahay oo xoog leh si loo soo celiyo sharaftii iyo karamadii luntay. Waxaana gunaanudkii ka codsanayaa Ra’isulwasaare Cabdiwali in uu tanaasulo mar haddii la waayey kalsoonidii u dhaxeysay Isaga iyo Madaxweynaha.

W/Q:Cabdullahi Ibrahim C
Abdull2006@hotmail.com
cabdiwali

Dalladda Suxufiyiinta Qorahay Media oo ka digtay Cabudhinta Saxaafadeed ee Itoobiya ku hayso Ogaadeenya

$
0
0

Warbaahinta Qorahay Media oo mudo dheer hawada ku soo jirtay la aasasay sanadkii 1999, waxaa loo aasasay kadib markii ay muuqatay baahida saxaafadeed & sida Ogaadeenya aysan uga jirin wax saxaaafad ah xukuumadda Itoobiyana ay ka mamnuucday guud ahaan saxaafad oo qofkii loo maleyaa in uu aqoon leeyahay lagu tuuro xabsi kuwo badana ka soo carareen.

Warbaahinta Qorahay Media waxay leedahay Yool & Ujeedo fog oo ay higsanayo waxayna marwalba dhowrtaa nadaamka saxaafadeed ayada oo marwalba tixgalisa xoriyada qofka anaga oo ujeedooyinkanagu kamid yihiin qodobadan.

Waxaa kamid ah Ujeedada Dalladan sidii loo heli lahaa warbaahin dhex-dhexaad ah oo u adeegta umadda, si looga gudbo loogana maarmo kuwa maalin & habeenba dhibaatada ku haya umadda ayaga oo adiigsanaya fulinayana danaha Itoobiya oo kali ah qaarkoodna aysan wax khibrad ah ama aqoon ah leeyayn.

Milicsi Ujeedada & Hadafka Qorahay Media

Sida ku cad Qodobka 3aad ee xeer hoosaadka Warbaahinta Qorahay Media: Hadafka Warbaahinta Qorahay Media
Isbadalada kala duwan ee Dunida ka jira isuguna jira Kuwo Siyaasadeed, Horumar, isgaadhsiin, Dhaqan, Dhaqaale, Farsamo, Ganacsi iyo Masiibooyinka Dabiiciga ahi waxay raad reeb & saamayn ku yeesheen Bulshooyinka Aduunka.
Iyadoo taas maskaxda lagu hayo ayey khasab ku noqotay Shucuubtu in ka Faa`iidaystaan Horumarka haatan ka jira dunida si ay kaalintooda u buuxiyaan.

Si hadaba ay Dunidu u ogaato xaqiiqada dhabta ah ee ka jirta Ogaadeenya & Dulmiga lagu hayo Shacabkaas la iloobay ee uu la hadhay Gumeysiga ku habsaday ee Asaagood ka reebay ayey Warbaahinta Qorahay Media isu xil qaantay in ay intii awoodeedu gaadhsiiso ay gudato.

Ogaadeenya waxay kamid tahay meelaha ugu dhibaatada badan aduunka ayada oo aysan ka jirin wax saxaafad ah.
Waxaa laga mamnuucay Wariye ama Warbaahin ayada oo magaalada JigJiga oo kali ah laga abuuray Idaacad FM ah & TV labaduba xukuumadu Fedaraalka Itoobiya gacanta ku hayso kuna soo bandhiga waxa ay dawladuu doonayso oo kali ah.
Waxaa marar kala duwan dalka lagu qab-qabtay Wariyaal isku dayay soo arkaan xaqiiqada dhabta ah eek a jirta Ogaadeenya kuwaas oo dhibaatooyin aad u badan kala kulmay, waxa loo haystayna ahayd maxaad wax u duubaysaan.

Warbaahinta Al-Jazeera ayaa sanadkii 2008 mar gashay kana soo duubtay Barnaamijka lagu soobandhigay xaqiiqada dhabta ah ee ka jira Ogaadeenya waxay arintaas gaadhay in ay Itoobiya safaaradeeda uga yeedhay dalka Qatar ayada oo ka xanaaqday xaqiiqda dhabta ah ee uu Wariya Jaamac Nuur uu ka soo diyaariyay Ogaadeenya.

Guud ahaan dalka Itoobiya kama jirto saxaafad xor ah, waxaa Addis Ababa ka jira Joornaalo yar-yar oo kolba qofkii wax ku qoraa uu xadhig mutaysto waxaana Jeelasha Addis Ababa ku jira Wariyaal badan oo wax dambi ah oo loo xidhay aysan jir.
Magaalada JigJiga waxaa ku xidhan dad aad u badan oo qaar kamid ah loo haysto waxaad tihiin Wariyaal, dhulkaas oo uuna kaba jirin wax saxaafad ah.

Kulan ay Hawl-wadeenada Dalladda Suxufiyiinta Qorahay Media dhanka isgaadhsiinta ku yesheen oo ay ujeedadiisa ugu weyn ahayd u diyaar garoowga 15 Guurada Aasaskii Warbaahinta Qorahay Media oo ku beegan 12 Dec oo qaban qaabadii lagu gudo jiro sidii loo xusi lahaana lagu hawlanyahay waxaa kulnakaas ka soo baxay qodobo muhiim ah.

Hadaba markii Dallada Suxufitiinta Qorahay Media ay arkeen cabbudhinta & cadaadiska saxaafadeed ee ka jirta Ogaadeenya ayana ka doodeen sida looga gudbi karo waxaay soo saareen qodobbadan.
Baaq:
Waxaan warbaahinta Caalamka & mida Soomaaliyeedba ugu baaqaynaa in ay ka qayb qataan sidii cunaqabatna saxaafadeed looga qaadi lahaa Ogaadeenya, Warbaahintuna u gaadhi lahayd si dunida u ogaato waxa ka jira halkaas.

Hay’adaha xuquuqul insaanka waxaan ugu baaqaynaa in ay sidahb ah ula socdaan kana hadlaan xad-gudbyada joogtada ah ee ay Itoobiya ka wado dhulka Ogaadeenya gaar ahaan dadka u xidh xidhan warbaahin ayay la shaqeyaan oo qaar kamid ah ilaa hadda aan lagaranaynin meel ay ku sugan yihiin, qaarna jeelasha ku jiraan.

Warbaahinta Soomaaliyeed waxaan ugu baaqaynaa in aysan ka gaabsanin oo ay si dhab ah u soo tabiyaan waxayaabaha joogtada ah ee Ogaadeenya ka dhacaya, sidoo kale ay joojiyaan Barnaamijyadda siyaasadaysan ee marwalba garab siinaya xukuumadda Itoobiya oo marnaba aan ogalayn in ay saxaafadxor ah Ogaadeenya ka hirgasho, waxaana leenahay Warbaahinta Soomaaliyeed ee dulmiga ugu gar-gaaraya Itoobiya waa in ay joojiyaan gaar ahaa TV yada qarkood oo wax aan jirin soo tabiya umadda Soomaaliyeedna u soo bandhiga warar & Barnaamijyo xaqiiqada ka fog.

Waxaan dhamaan saxaafada Caalamka ugu baaqaynaa in Itoobiya lagu cadaadiyo in ay Ogaadeenya saxaafada u ogolaato xaqiiqada dhabta ah ee ka jirtana ay ka soo waramaan.

Hay’adaha Xuquuqul Insaanka u dooda usoojeedinaynaa in ay wax ka qabtaan oo Itoobiya culays lagu saaro in ay soo dayso wariyaashaas, joojisana cabudhinta saxaafadeed ee ka jirta Itoobiya.

Cambaarayn:

Dallada Suxufiyiinta Qorahay Media waxay cambaaraynayaan xukuumaddda Itoobiya oo cabbudhin ku haysa saxaafadda ayaga oo suxufiyiinta xadhig iyo dil aan aabbayeel lahayn ku haysa wariyayaasha sida dhuumaasha ah ku gala gudaha dalka si ay xaqiiqada dhabta ah usoo bandhigaan, waxaa kale oo aan leenahay waa in shuruud la’aan ay sii daayaan wariyayaasha sida sharci darrada ah ugu xidhan Itoobiya.

Dallada Suxufiyiinta Qorahay Media waxay si kulul u cambaaraynayaan si xun wax u sheegga mar walba daboolaya xaqiiqada dhabta ah ee Ogaadeeniya ka jirta isaga oo magac saxaafadeed adeegsanaya sidoo kale ku xadgudbahaya shuruucda ay saxaafaddu leedahay.

Mohamed I. Mursal
Agaasimaha Guud
Qorahay Media

qorahaye

Al-Minhaaj- Maxaadaro kusaabsan Danbiyada Waawayn oo lagu qabtay Gaalkacyo

$
0
0

Muxaadaradaani oo lagu qabtay Masjidka Ramadaaan ee Xaafada Garsoor ayaa loo qabtay Bulshada qaybaheeeda kala duwan waxaana ay Masaajidka kabilabatay Salaadii Makhrib kadib.

Muxaadarada ayaa waxaa soojeediyay shiikh cabdicaziiz axmad aadan (garwayne) wuxuuna aad ugu dheeraday shiikhu kahadalka danbiyada waawayn sida shirkiga, beenta, ribada, dilka, dhaca, boobka iyo sinada.
Shiikh cabdicaziiz wuxuu sheegay in danbiyada waawayn ay keenaan labo arimood oo ah in waajib laga tago ama macsi lakasbado , waxaana uu intaas kudaray in danbiga wayn uu yahay wixii nacaladi kusoo aroorto ama xad ka waajibo ama care alle iyo cadaab waajibiya.

Dhanka kale shiikh cabdicaziiz wuxuu ku dheeraaday qaybaha kabaairta waxaana uu sheegay in kabaairtu ay uqaybsamaan labo qaybood oo kal ah mida xaqu laah iyo xaqu aadami , waxaana uu intaas kudaray in loo qaybiyo afar qaybood oo waawayn oo kala ah:

1-Dunuubta Boqornimada sida: Cibaadada , Xukunka ,Khasbidda iyo wax walba oo Alle gaar la yahay.
2-Dunuubu Shaydaanimada Sida: Xad gudubka , islawaynida IWM.
3-Dunuubta Bahalnimada Sida: Dilka , Dhagarta IWM.
4-Dunuubta Xayawaanimada Sida: Dharjinta Caloosha iyo Farjiga.

Ugu danbayntii waxaa uu Shiikhu kusoo gaba gabeeyay Muxaadarada Sidii lagu Daaweyn lahaa ama looga bixi lahaa Danbiyada waaweyn waxaana uu sheegay in loo baahanyahay Tawbo Nasuuxa ah oo laga helay Shuruudeedii (Danbiga in laga boxo , Laga Shalaayo , in uu goosto in uusan dib danbe ugu noqon) , iyo in Alle loo noqdo , Qofku in uu Carabkiisa iyo Xubinkiisa taranka Ilaaliyo , iyo in loo istaago Wanaag faridda iyo Xumaan reebidda.

Sikastaba ha ahaatee Muxaadaradaani ayaa waxaa ay qayb ka tahay Muxaadarooyin Isbuucii mar la qabanayo looguna tala galay in lagu Cusboonaysiiyo Boorkana looga qaado Iimaanka Bulshada.

Cabdulaahi Sahal Maxamuud
Xafiiska Warfaafinta Mu’asasada Al-Minhaaj (Mudug)
sanka2014@gmail.com
garwayne

WARMURTIYEED – Madasha Iskaashiga ee Heerka Sare – COPENHAGEN 19-20 November 2014

$
0
0

1. Shir sannadeedkii ugu horeeeyay ee heer wasiir ee Madasha Iskaashiga ee Heerka Sare ayaa lagu qabtay magaalada Copenhagen inta u dhexeysay 19 iyo 20 November, waxaana wada-shirguddoomiyay Mudane Xasan Sheekh Maxmuud, Madaxweynaha Dowladda Federaalka Soomaaliya, iyo Qaramada Midoobay, waxaana martigelisay Dowladda Denmark.

2. Waxaa madasha shirka ku kulmay 56 wefdi (oo isugu jira dowlado iyo ururraba) si ay dib u eegid ugu sameeyaan wixii horumar ah ee la gaaray intii ka dambeysay Shirkii Brussels ee la qabtay bishii September 2013, halkaasoo lagu ansaxiyay Heshiiska Hiigsiga Cusub ee Soomaaliya, kuna garwaaqsadaan caqabadaha lala kulmay sannadka 2014, isku lana gartaan arrimaha mudnaanta leh ee loo baahanyahay in la qabto sannadka 2015.

3. Ansaxinta Heshiiska Hiigsiga Cusub ee Soomaaliya ayaa astaan u ahaa marxaladda cusub ee xiriirka siyaasadeed ee u dhexeeya Soomaaliya iyo bulshada caalamka. Heshiiska Hiigsiga Cusub wuxuu asaas u yahay go’aanka Dowladda Federaalka Soomaaliya ay ku gaartay sidii lagu heli lahaa xasillooni iyo midnimo siyaasadeed oo ka hirgala Soomaaliya, iyadoo bulshada caalamkuna ay ka go’antahay inay ku taageeto Dowladda Soomaaliya go’aankaas.

4. Waxaynu soo dhoweynaynaa warbixinta ku saabsan horumarka laga gaaray Heshiiska Hiigsiga Cusub, oo ay ka midtahay warbixinta sannadlaha ah ee Hanaanka Gaarka ah ee Somaliland, taasoo noqoneysa raadraacii ugu horeeyay ee hirgelinta Heshiiska Hiigsiga Cusub ee Soomaaliya. Waxaa sii wadi doonaa adeegsiga mabaadi’da Heshiiska Hiigsiga Cusub ee khuseeya dalalka jilacsan, oo ku saleysan isla xisaabtan hay’adaha Dowladda Soomaaliya iyo bulshada caalamka. Taasina waxay asaas u ah in qorsha horumarinta uu ahaado mid ay Soomaalidu leedahay, garwadeena ka tahay. Waxaan ugu baaqaynaa Dowladda Federaalka Soomaaliya inay sii waddo dadaalka ay ugu jirto sidii waxqabad loogu bedeli lahaa qorshaha Hiigsiga Cusub, oo ay si dhab ah uga qaybqaataan maamullada heer degmo iyo heer gobol.

5. Waxaynu ku nuuxnuuxsanaynaa in dadka Soomaaliyeed ay u baahay yihiin inay arkaan natiijooyin la taaban karo ee ka soo baxa qorsha Hiigsiga Cusub ee Soomaaliya ee heerka degmo. Si arrintan loo taageero waxaa naga go’an inaan horumarino waxqabadka guddi-hoosaadyada Yoolalka Nabadda iyo Dowlad-Dhisidda ee Hiigsiga, sidoo kalena aan u qoondeyno lacag u qaar ah mid kasta ee Yoolalka Nabadda iyo Dowlad-Dhisidda ee Hiigsiga. Arrintan waxay sii xoojinaysaa xiriirka ka dhexeeya Dpwladda Dhexe iyo maamullad degaanada, si ay qayb uga qaadato horumar dheeraad ah. Waxaan garwaaqsanay in horumar laga gaaray Hanaanka Maalgelinta Hiigsiga Cusub oo ay ka midtahay sameynta Sanaadiiq Maaliyadeed oo wada maamulayaan qaramada Midoobay iyo Bangiga Adduunka, taasoo keentay in gargaarka soo xarooda oo kordhay. Waxaynu ka dhursugaynaa in la si dhaqsi ah loo sameeyo sanaadiqda maaliyadeed ee harsan oo ay maamuli doonaan Bangiga Horumarinta Afrika (AfDB) iyo Sanduuqa Lacagta Adduunka.

6. Waxaan garwaaqsanahay horumarka ballaaran ee la gaaray labadii sanno ee la soo dhaafay, oo ku aaddan sidii lagu heli lahaa Soomaaliya oo aad u xasilloon, nabad ah, barwaaqna ah. Waa inaan la luminin guulahan la gaaray iyo waddada wanaagsan ee ay Soomaaliya hadda ku taagantahay. Waxaan dareen ka muujinaynaa xasaradda siyaasadeed ee hadda jirta. Waxaan garowsanahay baahida loo qabo xasillooni siyaasadeed iyo in mar kale la hanto lana dardar geliyo waxqabad degdeg ah. Waxaa hadda la joogaa waqtigii dowladda dhexdeeda laga heli lahaa siyaasad loo wada dhanyahay iyo ujeeddo lagu midaysanyahay. Si horey loogu socdo waxaan ugu baaqaynaa hogaanka siyaasadeed ee Soomaaliya inay midoobaan, ayna xaqiijiyaan sidii xasillooni lagu heli lahaa, taasoo aad muhim ugu ah hirgelinta Aragtida 2016.

7. Waxaan garwaaqsanaya horumarka laga gaaray geeddi-socodka dhisidda maamul-goboleedyada. Qaabdhismeedka dowlad-goboleedyada oo la shammeystiro sannadka 2015 wuxuu muhim u yahay dadaalka wadajirka ah ee an ugu jirno si ay nabad iyo xasilloni ugu soo noqdaan Soomaaliya. Waxaan ugu baaqaynaa dhammaan dhinacyada ay arrintu khuseyso inay u hawlgalaan dadaallada aan soo sheegnay iyo arrimaha kale ee dibuheshiisiinta ah ee taageeraya sidii lagu hirgelin lahaa Aragtida 2016. Maamullada hadda jira, sida Puntland, Maamulka Ku-Meelgaarka ah ee Jubba, Galmudug iyo maamullada kale ee sameysmaya ayaa si dhow loo la shaqeyn doonaa si loo hirgeliyo Aragtida 2016. Waxaan soo dhoweynaynaa horumarka laga gaaray maamul ku-meelgar u sameynta Koonfur Galbeed iyo Gobollada Dhexe ee Soomaaliya. Waxaan bogaadinaynaa dadaalka uu Urur-Goboleedka IGAD ku taageerayo maamul sameynta.

8. Waxaan garwaaqsanahay baahida loo qabo inuusan dhicin dib u dhac dambe ee ku saabsan hirgelinta qorshaha Aragtida 2016, waxaana mar kale ballanqaadaynaa sidii lagu gaari lahaa yoolka ah in sannadka 2016 la qabto doorashooyin dimuqraadi ah, loo wada dhanyahay, sharcina ah. Si loo gaaro arrintaasi, dowladdu waxay sameynaysaa Gole Wadatashi ee ka Dhexeeya Gobollada iyo hanaanka dib u eegidda dastuurkana waa in la dhammeystiraa. Saaxiibada beesha caalamka ee la hawlga waxay taageerayaan arrimaha maaliyadda, waxayna qiimeyn ku sameynayaan hanaanka doorashada. Waxaan soo dhoweyneynaa dhismaha Guddiga Madaxabanaan ee Dibueegidda iyo Implementation Dastuurka. Waxaa kaloo aan ku hanweynahay in la magacaabo xibnaha Guddiga Kormeerka. Waxaan ku baaqaynaa in si dhaqsi ah loo magacaabo Guddiga Madaxabanaan ee Doorashooyinka iyo Guddiga Xudduudaha iyo Federaalaynta. Waxaan soo dhoweynaynaa in dowladdu ay ka go’antahay inay raacdo jadwalka sharcidejinta ee hore loogu heshiiyay. Waxaana sidoo kale ku baaqaynaa in sharciga muhimka ah lagu ansaxiyo kalfadhigan.

9. Waxaan bogaadinaynaa guusha laga gaaray hawlgallada ay qaadeen Ciidama Qaranka Soomaaliyeed iyo AMISOM ee ka dhanka ah al-Shabaab, laguna kala magacaabay Gorgorka iyo Badweynta Hindiya. Waxaan mar kale xaqiijinaynaa sida ay nooga go’antahay taageerada aan siino Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo maamuladda hoos yimaada si loo jebiyo Al-Shabaab, waxaana mar kale ku celinaynaa cambaareynta ee aan u jeedinayno nooc kasta oo ka mid ah argagaxisanimada iyo xagjirnimadaba.

10. Waxaa naga go’an hirgelinta ballanqaadyadii lagu galay shirkii armniga ee London, kuwaasoo ay ka mid ahaayeen isku dhafidda ciidamada deegaanada ee hubaysan iyo diyaarinta Heshiiska Horumarinta Hawlwadaagga Ciidamada Qaranka Soomaaliya, oo ku saleysan ballanqaadyada islaxisaabtanka, taasoo loo baahanyahay inay dhacaan ugu dambeyn bisha Janaayo 2015. Dowladda Federaalka waxay horumar ka sameyn doontaa u hogaansanaanta Qaraarka Golaha Amaanka Qaramada Midoobay ee tirsigiisu yahay 2182 (2014).

11. Waxaan garowsanay tallaabooyinka loo qaaday sidii loo xoojin lahaa xirfadeynta Ciidamada Booliska Soomaaliyeed, oo ay ka midyiin dibudhiska lagu sameynayo, taageerada la siinayo sida tababarka iyo horumarinta darajooyinka habraaca anshaxmarinta. Waxaa soo dhoweynayaa saraakiisha boliiska oo la geeyay degaanada dhowaan la xoreeyay, waxaana ugu baaqaynaa Dowladda Federaalka inay arrintan u sii waddo si nadaamsan una hawlgasho sidii ay ku heli lahayd dhaqaale ay siiso shaqaalaheeda.

12. Waxaan soo dhoweynaynaa horumarka laga gaaray yareynta falalka burcad-badeednimada, inkastoo ay khatartu weli taagantahay. Waxaan Dowladda Federaalka ugu baaqaynaa inay soo saarto istaraatijiyada ku aaddan amniga badaha.

13. Waxaan soo dhoweynaynaa horumarka laga gaaray ku dhaqabka sharciga taasoo ku timid dhismaha Guddiga Adeegga Garsoorka iyo Waaxda Wadajirka ee Hirgelinta. Waxaan aad u amaanaynaa kaalinya ay dadka Soomaaliyeed ee ay arrintu khuseyso ka qaateen barnaamijyada mudnaanta leh eek u dhaqanka sharciga iyo hirgelinta qorshahaas, arrintaasoo waddada u xaaraysa sidii wax looga qaban lahaa dhaqaale yaraanta qaybtan.

14. Waxaan bogaadinaynaa horumarka ay Dowladdu ka gaartay maareynta maaliyadda guud ee Soomaaliya, waxaana ka mid ah horumarka laga gaaray ururinta dakhliga, xoojinta siyaasadda miisaaniyadda, iyo xakameynta bixinta mushaaraadka, iyadoo dowladdu adeegsaneyso habka cusub ee Nidaamka Maareynta Xogta Maaliyadda. Waxaa kaloon garwaaqsanahay kaalinya uu leeyahay Guddiga Maamulka Arrimaha Maaliyadda, waxaana guddigan ugu baaqaynaa inuu horumariyo awooddiisa uu ku kormeerayo nidaamka qandaraasyada dowladda, heshiisyada iyo dib u soo celinta hantida qaranka Soomaaliyeed muddo laba sanno gudahooda ah, isagoo Dowladda Federaalka ku boorinaya inay fuliso talooyinka uu soo jeediyo. Waxaan hoosta ka xariiqaynaa baahida loo qabo in si degdeg ah sharci loogu ansaxiyo arrintan muhimka ah, sidoo kalena la xoojiyo awoodda Xafiiska Madaxabanaan ee Hanti-Dhowrka Guud iyo hawlaha kormeerka ee Xisaabiyaha Guud.

15. Waxaan soo dhoweynaynaa rabitaanka Dowladda Soomaaliyeed ee ay ku doonayso inay ku xoojiso isla xisaabtanka, isku dubbaridka iyo iswaafajinta gargaarka caalamiga ah, iyadoo la kordhinayo saamiga dhaqaalaha dibadda iyadoo la adeegsanayo hanaanka miisaaniyadda qaranka. Waxaan soo dhoweynaynaa “Qorshaha Ku-Meelgaarka ah ee Adeegsiga Nidaamyada Dalka ee Maareynta Maaliyadda Guud”, waxaana garowsanahay in hadda la sameeyay Sanduuqa Horumarinta iyo Dibudhiska Soomaaliya.

16. Waxaan dhiirigelinaynaa mar kale hawlgelinta hay’adaha maaliyadda Soomaaliya oo waddada u xaaraya habka bixinta iyo fududeynta deymaha, iyadoo la raacayo hanaanka HIPC. Waxaan ka dhursugeynaa barnaamijka kormeeraan hawlwadeenada Sanduuqa Lacagta Adduunka (IMF) ee sannadka 2015.

17. Tallaabooyin wax ku ool ah oo laga qaado la dagaallanka musuqmaasuqa, laguna horumariyo hufnaanta iyo isla xisaabtanka ayaa fure u ah xoojinta sharcinimada dowladda. Waxaan ammaanaynaa go’aanka Dowladda Federaalka ee lagu dedejinayo sameynayta Guddiga Madaxabanaan ee La Dagaallanka Musuqmaasuqa iyo habsami u hawlgalinta nidaamka garsoorka.

18. Waxaan garowsanahay muhimadda ay leedahay horumarinta kaabayaasha dhaqaalaha oo asaas u noqon doona dib u soo unkidda dhaqaalaha iyo shaqa abuuridda. Waxaan ognahay inay shaqo ka socoto habkii lagu dhammeystiri lahaa qiimeynta kaabayaasha dhaqaalaha dalka. Sidaa darteed, waxaan ku baaqaynaa shir caalami ah oo lagu soo bandhigo baahida iyo baahida mudnaanta leh oo la qabto horaanta sannadka 2015.

19. Waxaa aad noo cabsi geliyay xaaladda khatarta ah ee arrimaha baniaadanimo ee jirta Soomaaliya iyo intii yareyd ee la gaarey ka did macluushii sannadkii 2011 oo sii dhammaaneysa. Waxaan ognahay in abaar joogta ah iyo daadad xilliyada qaarkood dhaca iyo dagaal joogta ah iyo barakacaba ay sabab u yihiin cunto yaraan weyn ee dalka ka jirta, sidoo kalena ay kor u qaadayaan heerka nafaqa darrada dalka ka jirta. Waxaan garowsanahay baaxida degdegga ah ee loo qabo in gargaarka baniaadanimo uu si nabad ah ku gaaro dhammaan dalka qaybihiisa iyadoo aan la horistaagin, gaar ahaan degaanada dhowaan la xoreeyay. Sidoo kalena si buuxda loo dhowro sharciga caalamiga ah ee xilliyada dagaalka iyo mabaadi’da uu ku qotomo. Waxaan ognahay muhimadda ay leedahay dhisidda adkeysiga dadka Soomaaliyeed, iyadoo si fiican la isugu xirayo barnaamijyada baniaadanimo iyo kuwa horumarineedba, iyadoo si gaar ah diiradda loogu saarayo xalka waara.

20. In la ilaaliyo lana dhowro xuquuqul insaanka oo ay ka midtahay in la qaado tallaabooyin looga hortago xadgudubyada loo geysto haweenka waxay fure u yihiin sumcadda Dowladda Federaalka iyo dhisidda iyo hanashada kalsoonida dadweynaha. Waxaan soo dhoweynaynaa dejinta hanaanka sharci iyo kan siyaasadeed ee lagu horumarinayo xuquuqda aadanaha laguna badbaadinayo haweenka iyo carruurta ku nool goobaha colaadda laguna xaqiijinayo xuquuqda haweenka iyo carruurta. Waxaan sidoo kale dhiirigelinaynaa dejinta iyo hirgelinta qorshe hawleedyada iyo in si dhaqsi ah loo sameeyo Guddiga Madaxabanaan ee Xuquuqul Insaanka. Waxaan soo dhoweynaynaa ballanqaadka ay Dowladda Federaal ay sameysay sannadkii 2011 ee ku aaddanaa Dibueegidda Caalamiga ee Xilliyaysan ee Xuquuqul Insaanka ee lagu sameeyay Golaha Qaramada Midoobay ee Xuquuqul Insaanka hortiisa.

21. Waxaan garwaaqsanahay qaybta mugta leh ee xasaasiga ah ee ay haweenku ku leeyihiin arrimaha bulshada, dhaqaalaha iyo nolosha siyaasadeed ee dadka Soomaaliyeed. Waxaan soo dhoweyneynaa tallaabooyinkii lagu heshiiyay markii laga dooday ka qaybgalka haweenka ee geeddi-socodka siyaasadda si loo horumariyo kaalinta ay haweenku ku leeyiihiin nabadaynta iyo isbedelka siyaasadeed ee dalka.

22. Waxaan garowsanahay muhimadda ay leedahay wax ka qabashada baahida dhallinyarada Soomaaliyeed, waxaana soo dhoweynaynaa in si dhaqsi ah loo soo dhammeystiro Siyaasadda Qaran ee Dhallinyarada.

23. Waxaan go’aansanay inaan dib u eegid ku sameyno wixii horumar ah ee laga gaara arrimaha siyaasadda iyo amniga muddo lix bilood gudahooda ah.

24. Gabagabadii, waxaan dhammaan ka qaybgalayaasha ugu mahadcelinaynaa sida waxtarka leh ee ay uga soo qaybgaleen shirka; waxaan dhidibdada u aasnay Soomaaliya oo leh gobanimadeeda, amaan ah, dimuqraadi ah, midaysan, federaalna ah, oo dhexdeeda nabad ah, adduunkana nabad kula nool, tasoo ay ku jirto danta dadkeeda. Waa inaan hadda asaaskan ku qotomonaa tiirarka xasilloonida, amniga, sinnaanta iyo barwaaqada.

Shador Haji Mohamud,
Office of the President of Somalia
media@presidency.gov.so

Xildhibaano ka noqday Motion-kii – madaxwayne Xasana baaq u jeediyey

$
0
0

Kulan maanta ay ku yeesheen magaalada Muqdisho, xubnaha golaha
Shacabka ee kasoo horjeeda Mooshinkii dhawaan laga keenay Ra’iisul
Wasaaraha iyo Xukuumaddiisa ayaa ugu baaqay Madaxweynaha Dowladda F.
Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud in uu faraha kala baxo shaqada
Xukuumadda si ay u gudato waajibaadka Qaran ee laga sugayo.

Sidoo kale kulanka ayaa lagu soo dhaweeyay tiro Xildhibaano ah oo
horey uga mid ahaa xubnihii mooshinka keenay Xukuumadda, waxana ay
tilmaameen markii ay garowsadeen danta qaranka iyo hakadka ay galeen
guud ahaan shaqooyinkii Hay’addaha dowladda in ay garowsadeen oo ay
isaga talaasulaan mooshinka.

unnamed (1)

Xildhibaan C/laahi Cumar Abshirow oo ku hadlay magaca Xildhibaanada

ayaa sheegay markii uu arkay dhibaatada Mooshinka iyo halista uu ku
yeeshay howlihii qaranka in uu go’aan saday dib inuu uga baxo
mooshinkaas, wuxuuna geesta kale baaq u diray xildhibaanada weli ku
adkaysanaya mooshinka ka dhanka ah Xukuumadda in ay ilaaliyaan danta
qaranka isla markaana ay iskaga haraan mooshinka.xildhibaan

“Anigoo ah Xildhibaan C/laahi Cumar Abshirow horey uga mid ahaa

xubnihii Xukuumadda Mooshinka ka keenay, markii aan arkay dhibaatada
laga dhaxlay mooshinkaas aniga iyo xubno kale oo xildhibaano ah
waxaan go’aan sanay inaan ka baxno, kuna soo biirno xildhibaanada
walaalaheen ah ee Mooshinka kasoo horjeeday” ayuu yiri Abshirow.

 

Dhinaca kale, Xildhibaanka ayaa akhriyay go’aankii maanta kasoo baxay
kulankii ay Xildhibaanadu yeesheen, waxana ay ku baaqeen golaha
Wasiirrada in ay shaqadooda sii wataan, isla markaana ay soo
dhaweynayaan fadhiyadii u danbeeyay ee goluhu yeeshay kuwaas oo lagu
meel mariyay dhowr Hindise iyo miisaaniyadda Dowladda.

1. In la taageero Golaha Wasiirrada oo shaqadoodii si habsi ah u
socoto, anagoo ku bogaadinaynaa go’aamada ay ku ansixiyeen labo
Hindise Sharciyeed iyo Miisaaniyadda 2015 taas oo la xiriirta
Hiigsiga 2016.

2.Waxaan Madaxweynaha uga digaynaa faragelinta joogta ah oo uu ku hayo
golaha Xukuumadda, iyadoo markii ay diideen Baarlamaanku mooshinka
sharci darrada ah uu bilaabay inuu kala qeybiyo golihii Wasiirrada
taas oo keeni karta curyaamin shaqadii dowladda.

3. Waxaan taageeraynaa baaqyada Beesha Caalamka iyo go’aamadii kasoo
baxay shirka Copenhagen ee ku aadan in aan waqtigaan loo baahayn in la
carqaladeeyo hiigsiga 2016, looguna baaqayo hoggaanka Soomaaliyeed in
ay midoobaan oo u turaan ummada Soomaaliyeed, arrintaas oo si cad u
sheegaysa in Madaxweynuhu joojiyo mooshinka uu wado, kuna taageero
Ra’iisul Wasaaraha iyo Xukuumadda howsha muhiim ka ah ee ay gacanta
ku hayaan.

4. Waa in la ilaaliyo midnimada Baarlamaanka, lagana hortago wixii
carqaladaynaya howsha baarlamaanka oo ay ahayd in uu meel-mariyo
howlaha horyaala kalfadhiga 5-aad ee ay usoo gudbiyeen golaha
Wasiirrada.
unnamed (2)

 

Ahmed Mohamed

axmednuur59@gmail.com

Xulashada Jimcaha: Dhalanteed – maaso dhaxalgal ah

$
0
0

Ummadda Soomaaliyeed waxaa lagu tilmaamaa mid hoodo gaar ah u heshay suugaan hodan ah iyo hal-abuurro ay haybaddooda wax curintu aad u heersarreyso. Hal-abuurradaasi xilli kasta oo ay joogeenba waxay ahaayeen kuwo ummaddooda la garabtaagan; duco,dardaaran iyo digniinba. Hayeeshee, nasaniibdarro, waxaa dhanka kale Soomaalida lagu tilmaamaa dad aysan ku duxin duruusta lagu dul akhrinayo.

Dul iyo hoosba waan ugu dhigaye waa dixdhagaxeede
Anuunbaa damqanayee dhaguhu uma daloolaane
Dadkaan la hadlayaa baan lahayn dux iyo iimaane
Bal inay dalfoof tahay caqliga doonni laga saaray
Wixii hore usoo daashaday bay degashanaysaayee

                                     Abwaan C/Laahi Suldaan ( Timacadde) (AUN)

Haddaba Somalitalk iyadoo tixgelineysa doorka hal-abuurka Soomaaliyeed , waxay xulashada Jimcaha ee toddobaadkan akhristayaasheeda la wadaageysaa  maansadii taariikhiga aheyd ee Dhalanteed. Maansada Dhalanteed ereyadeeda waxaa curiyay Inj. Maxamed Cali Cibaar, farshaxanka ku lammaansanna waxaa farshaxankii Amin Amir ( Aminarts).

da1Maansadu waxay soo baxday toban sano ka hor, bishii Maarso 2004tii,waxayna muuqaal ka bixineysaa shirkii dhagareed ee waqtigaas ka socday Mbegatti, Kenya iyo waxa laga filankaray. Maansadu waxay aad uga digtay cawaaqibxumida ka dhalan kartay in aayaha ummadda Soomaaliyeed looga marti noqdo gaashaanbuurta Kenya iyo Ethiopia iyo dagaal-oogeyaal ay gacansaar qaawan la ahaayeen.

Toban sano ka hor wixii ay hal-abuurradeennu ka digeen ayaa maanta na horyaalla. Ciidamada waddamada aan kor ku soo xusnay iyo xulafadoodu waxay toos uga taliyaan inta badan dhulkii Soomaaliyeed. Waxaa  kale oo billaabatay in ay sheegtaan qaybo ka mid  ah dhulkii xorta ahaa ee soomaaliyeed, bad iyo berriba.Waxaana hubaal ah haddii aan dhaqso loo baraarugin in xaalku berrito uu sidaan ka sii xumaan doono, Rabbi ha inaga badbaadiyee.

Waa tan mansadii dhaxalgalka aheyd ee DHalanteed oo ay mar labaad Somalitalk idiin soo bandhigeyso.


(Dugsi kamida Dugsiyada Quraanka ee Hooyo oo laga furay Magaalada  Gaalkacyo)

$
0
0

(Jamciyada Hooyo oo Dugsi Cusub ka furtay Gaalkacyo)

21.11.2014 Gaalkacyo Jimciyada hooyo oo kashaqaysa Arimaha Khayriga ah ayaa xarun cusub oo lagu baranayo quraanka kariimka ah kafurtay  xaafada garsoor ee magaalada galkacyo gaar ahaan agagaarka masjidka ramadaan.

Xaflad si wayn loo soo agaasimay ayna kasoo qayb galeen hugaanka jimciyada hooyo , maamulka mu asasada al, minhaaj , dhalin yaro haween iyo dhamaan qaybaha kaladuwan ee bulshada ayaa waxa lagu furay xarunta sagaalaad ee duagsiyada hooyo ee magalada galkacyo.

Kadib furitaanka Xalfada iyo Ayaadaha quraanka kariimka ah ayaa waxaa sheekh mustafe yuusuf c/kariim  uu bulshada kubaraarujiyay alle kacabsiga isagoo kawar bixyay wax qabadka xarunta samafalka hooyo iyo aasaaseheedii sheikh cali faarax alle ha unaxariistee waxuuna intaa kudaray in xaruntu ay kashaqayso arimaha khayriga ah sida barashada quraanka kariimka ah ogoonta naafada rajada iyo daryeelka bolshada

Sidookale waxa madasha kahadlay haweenkii kasoo qaybgalay waxayna sheegeen in ay soo dhawaynayaan xarunta kana qayb qaadanayaan dawrka kaga aadan isla markaana ay baraarujinayaan dhamaan haweenka xaafada ee daneenaya barasha quraanka kariimka.

Dhanka kale waxa madasha kahadlay Gudoomiyaha mu asasada al, minahaj maxamed siciid muuse  wuxuna tilmaaamay in ay tahay wax lagu farxo in uu sii socdo camalkii khayriga ahaa ee uu bilaabay sh cali faarax alle ha una xariistee wuxuuna sheegay gudoomiyuhu in ay muhiim tahay in ay wax bartaan hooyooyinku sababtoo ah waa asasaka bulshada.

Sidaa silamida ayaa waxaa madasha kahadlay Macalin Xuseen oo kamida Macalimiinta Dugsiyada Hooyo  waxaana hadalkiiisa kamid ahaa: “shaqadani waa shaqo diineeed loona baahanyahay in lasii xoojiyo  lana tayeeyo aqoonto hooyooyinka”

Jimciyada hooyo ayaa waxaa ay ka hergalisay magaalada galkacyo xarumo lagu barto quraanka kariimka oo kala ah:

Xarunta Meesha ay ku taalo
1aad X,Garsoor  aaga Ibnu-Cabaas
2 aad X.Israac aaga Ceel-timir
3 aad X.Garsoor aaga Yameys School
4 aad X.Garsoor aaga  Nation link
5 aad X.Israac aaga Siinaay
6 aad X.Israac aaga Masjidka Salaama
7 aad X.Garsoor aaga Masjidka Shaafici
8 aad X.Garsoor aaga Masjidka Nasrullaah
9 aad X.Garsoor aaga Masjidka Ramadaan

 

Si kastaba ha ahaatee Jamciyada Hooyo ayaa waxaa ay halkeedii kasii wadaa kor u qaadidda Qur’aan iyo Daryeelka Bulshada kadib markii uu geeriyooday Alle ha unaxariistee Sh.Cali Faarax , waxaana la wada xasuustii Tartankii Qur’aan ee ay u qabatay Dugsiyada hoos yimaada ee Magacooda la yiraahdo (Hooyo)

hooyo76

Cumar C/xamiid Rashiid

Xafiiska Warfaafinta Mu’asasada Al-Minhaaj (Mudug)

La xiriir

sanka2014@gmail.com

Shabakada Macalimiinta Soomaaliyeed oo Xustey Maalinta Macalinka Soomaaliyeed ee 21 November.

$
0
0

Xaflad lagu Maamuusayey Maalinta macalinka Soomaaliyeed 21 November uuna soo qaban qaabiyey Shabakada Macalimiinta Soomaaliyeed STN (Somali Teachers Net-work ) ayaa lagu qabtey Magaalada Muqdisho, waxaana Munaasabadaan ka qayb galey Macalinmiin, Daladaha Waxbarashad, Hayadaha Samafalka, Bulshada Rayidka , Ardey,Ganacsato iyo qaar ka mid ah Macalimiintii hore .
macalin6
Ugu horeyn waxaa halkaa ka Hadley Gudoomiyaha Shabakada Macalimiinta Soomaalliyeed Cali Shiikh Cabdi oo si weyn ugu dheeraadey taariikhda Macalinka Soomaaliyeed gaar ahaan Xiliyadii lagu guda jirey Dagaaladii Sokeeye , isagoo ku Tilmaamey in ay Muujiyeen Geesinimo iyo iyo Dadaal Dheeraad ah waxaa uu sii raaciyey

“Haddii aan nahay Dalladaha waxbarashada Soomaaliyeed waxaan sameyn doonaa Sanduuq lagu tabaracayo Macaliminta Soomaaliyeed kuwooda Xanuusan yo kuwa Da’da ah , waxaana Sanduuqs Maamuli doona Dad la soo xuley kana tirsan Dhamaan Daladaha Waxbarashada Dalka sidoo kale waxaan ka Codasaneynaa Dhamaan Ganacsatada Soomaaliyeed in ay iyana ka qayb qaataan Tabarucaada loo sameyna Macalimiinta Soomaaliyeed “

Xubnihii kale ee halkaa ka Hadley waxaa ka mid ah Gudoomiyaha Farsamada Midowga Daldaha Cali Maxamed Abiikar oo ay ka muuqtey Shacuur aad u sareysa ayaa ku dheeraadey Xaalada Macalimiinta Soomaaliyeed isagoo halkaa ka hadlaya waxaa uu yiri “ Macalimiinta Soomaaliyeed marka la yiraahdo aduunka iyaga ayaa ugu Mushaar Liita sidaa ay tahayna waxaa ka go’an in ay dadkooda wax baraan oo ay ka saaraan jahliga “

Waxaa kaloo halkaa ka Hadley Cabduqaadir Xuseen Maax oo ka mid ah Macalimiita Soomaaliyeed wuxuu isagana soo qaatey ragii dhidibada u aasey Waabarashada Soomaaliyeed waxaana uu si gaar ah Farta ugu fiiqey Maxamuud Axmed Cali , Macalin Jaamac wuxuuna halkaa ka tiriyey Tixo Gabey oo uu tiriyey Baashe Muuse Jaamac ( Macalin Sooyaal ) oo ku aadan sida Macalinka logu baahan yahay in aqoontiisa ugu Gudbiyo ardeyda

Sidoo kale waxaa Munaasbadaas lagu Xusayey Maalinta Macalinka Soomaaliyeed ka Hadley Gudoomiyaha Daladda Waxbarashada Sofpen Maxamed Xuseen Diiriye (Maxiile) oo sheegey in Macalimiinta Soomaaliyeed ay yihiin kuwa ku nool Daruufo adag loona baahan yahay in Bulshada Soomaaliyeed ay u muujiyaan Ixtiraam gaar ah sidoo kale waxaa uu sheegey in Daladiisa ay soo dhaweyneyaso sameynta Sanduuq Dhaqaale loogu ururiyo Macalimiinta Xanuunsan iyo kuwa da’da ah

Intii ay socotay Munaasbadaas waxaa ka Hadley Agaasimaha Waaxda Horumarinta Xanaanada Xoolaha Cabdi weli Cumar Yuusuf waxaa uu sheegey in Macalimiinta Soomaaliyeed weligood ay ahaayeen kuwa Bulshada Dhexdeeda ku leh Maamuus iyo qadarin, waxa uu sheegey in maanta loo baahan yahay in loo soo Celiyo Qadarintaas waayo Macalimiintu waa kuwa Bulshada ka saara Jahliga .

Xubnihii kale ee halkaa ka Hadley waxaa ka mid ah Sarkaal ka socdey Hay’ada HIRDA oo sheegey in ay hayadiisu ay aad ugu faraxsan tahay in Xus gaar ah loo sameeyo Macalinka Soomaaliyeed oo uu sheegey in uu Bulshada Soomaaliyeed u Howl Muhiim ah u hayo gaar ahaan marka ay timaado Hurumarinta Bulshada waxaana uu u soo jeediyey Qaybaha kala duwan ee Bulshada Soomaaliyeed in ay il gaar ha ku hayaan Macalimiinta Soomaaliyeed

Ugu Dambeyntii waxaa halkaa ka Hadley Sarkaal ka socdey Shirkada Isgaarsiinta Hormuud Cabdi Qani Cali Cosoble oo u mahadceliyey intii isku soo dubaridey Munaasabada lagu xusayey Maalinta Macalinka sidoo kale waxaa uu sheegey in Shirkada ay wado barnaamijyo lagu hormarinayo Waxbarashada Soomaaliyeed sidoo kale waxaa uu sheegey in Shirkada ay hore ugu guuleysatey in ay Deeq Wabarasho siiso ardeyda Kaalimaha hore ka gala waxbarashada

W/D Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail amiinkhasaaro@hotmail.co.uk
E-Mail amiinkhasaaro@yahoo.co.uk

Shan Qof oo Soomaali ah oo Koonfur Africa lagu dilay Todobaadkani iyo cabsi kale oo jirta Warbixin – Daawo Video

$
0
0

Shan Qof ayaa lagu dilay Koonfur Africa Todobaadkani taasi oo walwal hor leh ku abuurtay ganacsatada Soomaalida, laba ka mid ah ayaa lagu dilay hal dukaan oo ku yaala tuulada Nashville ee magaalada Port Elezabeth ee Gobolka Eastern Cape halka laba kale iyagane lagu dilay Tuulooyinka Mashashaani iyo Blad Riva ee magaalada Pologwane ee Gobolka Limpopo halka midka kale isagane lagu dilay tuulo hoos timaada magaalada Cape Town ee Gobolka Western Cape.

Shantani ruun ayaa la soo warinayaa in si isku mid ah loo weeraray iyadoo falkaasi uu dhacayey habeenkii saqdii dhexe xili ay hurdayeen Muwaadiniinta qaarkood iyo Xilli danbe oo Fiidkii ah iyadoo midkood lagu dhuftay 7 Xabo markii ay nafta ka bixi waysana ay qoorta kaga jareen midi taasi oo argagax horleh ay ka qaadeen dadka Soomaaliyeed ee ku ganacsada Tuulooyinka.

Daahir Hilowle Xasan oo ka mid ah madaxda Jaaliyada Gobolka Limpopo kana mid ahaa dadkii ugu horeeyey ee u gurmaday markii uu falkani dhacay isla markaana ka qeyb galay aaska marxuumiinta oo aan la xiriirnay ayaa sharxaya qaabka ay wax u dhaceen iyo sida ay jaaliyada u aragto. Wuxuuna sheegay in labadani wiil dilkooda uu si isku mid ah u dhacay iyagoo la soo weeraray saq dhexe habeenkii iyagoo hurda.

midka hore ayaa waxaa la jiifay wiil kale oo Soomaaliyeed oo markii tuugada ay soo dhaceen isla markaana ay dileen mid ka mid ah muwaadiniina ay kan kale ku amreen in uu keeno lacagta iyo waxyaabaha kale ee fudfudud sida kaararka taleefoonada lagu shubtay halka midka labaad isaga kaligiisa uu jiifay meeshana lagu dilay.

Sidoo kale laba muwaadin oo midkood ahaa milkiilaha dukaanka iyo midkale oo ka shaqeynayey ayaa isku meel lagu dilay iyadoo midkood la isugu daray toorey iyo xabad sida uu sharxayo Sheekh Shaakir oo ka mid ah Culumada magaalada Port Elezabeth isla markaana ka qeyb galay aaska marxuumiintani.

koonfur

“Waxay aheyd Xili danbe ee fiidkii ah oo dukaanka albaada la isugu laabi rabay waxana la soo weearay laba nin iyo gabar Soomaaliyeed oo ku sugnaa dukaanka dabadeed waxaa la bilaabay in la dilo wiilasha gabadhiina halkaasi ayey ka baxsatay waxana la dilay labadii kale.

Marxuumiintani ayaa lagu magacaabi jiray C/qaadir Sheekh Xasan, C/rashiid Cali , Yaasiin Xuseen Rooble, Saciid Ibraahim Mocalin iyo marxuumka kale oo magaciisa lagu soo gaabiyey C/laahi Biibaaye Dhamaantood waxaa la dilay Todobaadkani waxaana lagu dilay Goobtooda ganacsi Mana Jirto cid loo soo qabtay dilalkaasi iyadoo booliska Koonfur Africa ay ilaa hadda daba gal ku hayaan dadkii falkaasi ka danbeeyey oo aanan jirin Raad loo raaco.

HALKANI KA DAAWO VIDEO

Maxamed Muuse Nuur
Deeqdarajo.
deeqdarajo36@hotmail.com

MAXAA KA RUN AH INUU FASHILMAY INDHA SARCAADKII TURKIGU KA WADAY MUQDISHO

$
0
0

Shirkadaha Turkiga ee u soo shaqo tegay magaalada Muqdisho ayaa ku fashilantay howlihii ay ku dayactirtay rubuc ka mid ah waddooyinka Muqdisho, kaddib roobab xoogan oo muddo ku dhow hal saac ka da’ayay magaalada ay burburiyeen inta badan meelihii ay dib u hagaajiyeen.

Waddooyin fara badan oo ku yaala xaafadaha Muqdisho ayaa waxaa gooyay roobab xoogan, kaddib markii daadadkii ka dhashay roobabkaasi ay soo jiireen waddooyinka ay laamiga saareen iyo kuwii ay dayactireen.

Shacabka ku dhaqan magaalada Muqdisho ayaa siyaabo kala duwan u cambaareeyay mashruuca shirkadda TIKA ee Turkiga laga leeyahay ay ku dayactirtay waddooyinkaasi, kaddib markii guryahooda ay guryahooda ugu galeen biyo ka soo hooray laamiyada ku dhow.

“Khibrad yarida ka heysata dhismaha iyo dayactirka waddooyinka shirkadda TIKA ayaa keentay in waddooyinka la mari waayo marka uu roobka da’o” ayuu yiri oday 70-jir ah oo sheegay inaan loo marin wadadii saxda ahayd ee mashruucaan.

Dhibaatada ugu weyn ee ay geysanayaan roobabka Muqdisho ka da’aya ayaa ka imaanaya meelaha waddooyinka ah ee ay Turkiga dayactireen, kaddib markii ay xireen godadka loogu talo galay inay qaadaan biyaha ku hooraya laamiga.

Runtii dhibaatada maanta la soo gudboonaatay shacabka ku dhaqan Muqdisho ayaa ilowsiisay gurmadkii samatabixin ee Dowladda Turkiga ay la soo gaartay dalka xilligii ay abaaraha ka dhaceen gobolada dalka.

Mashruuca dayactirka waddooyinka shirkadda TIKA ee Turkiga laga leeyahay oo noqday mid dhibaato hor leh u keenay shacabka Muqdisho ayaa iminka hakaday, kaddib markii ay ku guul darreysteen inay hagaajiyaan laamiyada Muqdisho oo marka ay roobabku da’ayaan ay u maaro waayeen inay dib u furaan amaba god biyo galeen ah u sameeyo wadadii aan lahayn.

“Dalkaan waa ka soo daalay in laga fuliyo mashruuc lacago badan lagu soo qaatay oo aan hadana si daacad loo fulin” ayay tiri haweeney ka mid ah dadka degan Muqdisho, gaar ahaan degmada Wadajir, kaddib markii ay ka qaxday gurigeeda oo biyo degeen noqday.

Indha sarcaadka uu Turkiga ka sameeyay wax ka yar rubac waddooyinka magaalada Muqdisho ku yaala ayaa wuxuu ku muteystay in shirkadaha faraha badan ee Muqdisho u soo qaatay boorsooyinka faaruqa ah si ay uga buuxsadaan lacago fara badan ayaa hadana Dowladda Federaalka Soomaaliya waxay gacanta u gelisay howlo ka culus dayacyirka waddooyinka.

Waxaa ka mid ah goobaha muhiimka ah ee kaabayaasha dhaqaalaha oo Dowladdu kula heshiisay inay dayactiraan, ballaariyaan isla markaana ay iyagu maamulaan, hase yeeshee ka sokow in la aamino kuwii ku fashilmay waddooyinka ayaa su’aasha isweydiinta mudani waxay tahay ma ballaarin karaan Dekedda iyo garoonka diyaaradaha Muqdisho?.
turk6
Si kastaba ha ahaatee nasiib darrada u soo hoyatay shacabka ay naafeeyeen dagaalada sokeeye waa ka soo daaleen in lacago fara badan adduunka looga soo qaato mashaariic kala duwan oo aan laga fulineynin dalka, iyadoo mashaariicda shirkadaha Turkiga ay dalka ka wadaan uu la mid yahay mashaariic dhowr ah oo horay u fashilmay.

Run ahaantii Dowladda Federaalka rasmiga ah ee Soomaaliya hay’adaheeda sare way ku kala qeybsan yihiin in Turkiga lagula heshiiyo inay noo maamulaan oo iyagana nooga shaqeeyaan dib u dhiska dalka, taasi oo cawaaqibka haatan ka dhashay ay noqotay inay shaqo la’aan soo wajahdo kumanaan xoogsato iyo garab rarato isugu jira.

Soomaali waxay ku mahmaahdaa: “Ishaan meel fog wax ka arkineey dhac” waxaa laga yaabaa inaad igu dhaliisho qormadeydaan dhab ka hadalka ah bacdamaa Dowladda Turkiga ay caawisay dadkeena, hase yeeshee qof aaminsan in Turkigu abaal noo galay waxaan leeyahay ha aamino in Turkigu naga gudsaday waliba toban laab burkii dhacay iyo calalihii uu ka soo ururiyay shacabkiisa ee uu siiyay shacabkeena duruuftu dillootay.

Ugu dambeyntii mar haddii Turkigu gargaarkiisii ku bedeshay inuu dhaqaalaheedii ku qaato indho sarcaadinta madaxda dowladda Federaalka ay ugu ogolaatay in abaal marin looga dhigo u gacan gelinta goobihii ay ka shaqeysan lahaayeen muwaadiniinteena, isla markaana dalkii sidaa u galay, waxaa marag ma doonto ah in taariikhda aan duugoobin uu baal mugdi ah ka gelayo.

Waxaa Diyaariyay: Jabriil Maxamuud Nuur (Jabra)
jabriil@journalist.com

Warsaxaafadeed kasoo baxay Xafiiska Madaxweynaha DFS

$
0
0

“Horumarku wuu sii soconayaa, iyadoo mudnaantu tahay Hiigsiga 2016, tanoo ah danta Soomaaliya”

Mogadishu, November 22: Madaxweynaha Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya, Mudane Xasan Sheekh Maxamud iyo wafdigii uu hoggaaminayey ayaa shalay ku soo laabtay Muqdisho ka dib markii ay ka qeybgaleen shirkii Heerka Sare oo lagu qabtay caasimada Copenhagen ee dalka Denmark.

Waa inaan dib u jaleecnaa shirkii labada maalmood oo si cad loogu qeexay horumarka ballaaran ee aan ka sameynay howlihii New Deal iyo Somali Compact, waana inaan ogaanaa caqabadaha jira oo aan si wadajir ah uga hadalnaa sidii aan aan u dhameystiri laheyn inta harsan annagoo kaashaneyna beesha caalamka. Madaxweynaha ayaa yiri “Waxaan u mahadcelinayaa Dowladda Denmark oo shirka martigelisay iyo Qaramada Midoobay oo aan shirka wada shir-guddoomineynay. Doodihii shirka aad bey ii dhiirigeliyeen. Waxaana u mahadcelinayaa wafuudii 59ka dal ka kala timid oo Copenhagen nagala soo qeybgashay shirka oo na tusay sida ay uga go’antahay taageerada Somali Compact.

“Howlo fara badan baa na wada horyaalla. Horumarka siyaasada wuu sii soconayaa, oo aan dardar cusub sii gelineynaa. Weli waxaa na horyaalla howlo fara badan oo nooga baahan inaan dhameystirno iyo kuwo kale ee soo baxaba.”

Sanadka soo socda, Dowladda Federaalka waxey ahmiyad iyo mudnaan gaar ah siineysaa howlaha muhiimka ah ee noo sahlaaya inaan ahmiyadaha siyaasadeed eek u qeexan Hiigsiga 2016ka, sida Dib u eegista dastuurka iyo ansixintiisa, nidaamka Federaalka iyo doorashooyinka sida dimoqraadiyada ah u dhici doona. Xukuumadda iyo Baarlamaanka waxey diirada saari doonaan bilaha soo socda sidii loo xaqiijin lahaa inaysan dhicin daahis, oo ay hubinayaan dhismaha hay’adaha muhiimka ah iyo nidaamyada lagu xaqiijinayo in laga gun gaaro dhaqangelinta hiigsiga 2016 taasoo wadada u sii xaareysa sidii loo heli lahaa nabad waarta, xasilinooni iyo dib u heshiisiin.
In waddanka laga xorreeyo argagaxisada waa muhiim, iyo in la hubiyo qorshaha xasilinta ee socda inuu dhalo xoriyad waxey muhiim u tahay in shacabku ay dareemaan dowladnimada, iyo in maamulo haggaagsan ay ka dhashaan dhammaan degaanada dalka.

Horumarka socda waa mid ka yimid guulaha amniga iyo xasilinta oo noo keenaya faa’iidooyin fog-fog oo waqti dheer leh, isla markaasna uu shacabku ka dareemi doono dhammaan dalka oo dhan.

Madaxweynahu waxuu aaminsanyahay taageerada AMISOM iyo wadashaqeynta ciidanka Soomaaliyeed inay fure u tahay amniga iyo nabadeynta Soomaaliya.

Madaxweynahu waxuu u mahadceliyey saaxiibada Soomaaliya ee isagu yimid kulanka Copenhage, isla markaasna si gaar ah uga mahadceliyey taageeradooda dhaqaale iyo mid farsamo, waxuuna Madaxweynaha soo dhoweeyey sida ay uga walwalayaan mustaqbalka Soomaalia.

“Walow aan mararka qaarkood ku kala argti duwanahay waxyaalaha yaryarka ah, haddana waxaa dhab ah inaan dhammaanteen isku raacsanahay waxyaalaha waaweyn oo lafdhabarka u ahaa shirkan, sida in guusha Soomaaliya lagu cabirayo sida ay isku bedesho nolosha shaqsiga Soomaaliyeed.

“Anigoo ku hadlaya magaca Shacabka Soomaaliyeed, Waxaan sii xoojinayaa inaan doorano nabadda. Waxaa xoojineynaa in wadada aan dooranay ay tahay Dib u heshiisiinta – waxaana lagu gaarayaa si wadahadal, siyaasada oo laga wada qeybqaato, inaan caddeyno mas’uuliyadeena iyo howlaha naloo igmay, iyadoo ay naga go’antahay inaan howlaha mudnaanta noo leh aan ku dhameyno waqtigooda, iyo inaan isku aragti ka ahaano hiigsiga Soomaaliya waxa ay noqon doonto mustaqbalka.” Ayuu Madaxweynaha ku soo gabogabeeyey.

DHAMAAD

Shador Haji Mohamud
Office of the President of Somalia
media@presidency.gov.so

Kulanka ay wada yeesheen Madaxweynaha iyo Xubnaha Baarlamaanka ee kasoo horjeeda mooshinka ayaa ku dhamaadey is afgaranwaa

$
0
0

Iyo Xildhibaanada ka soo horjeeda Mooshinka oo ku hanjabey in Maalinta Isniinta ay halkii ka sii wadi doonaan Heestii Somaaliyeey Toosa.

Iyadoo Weli uu taagan yahay Khilaafka Madaxweynaha Dowladda Federaalka Xasan Shiikh Maxamuud iyo Raiisul Wasaare Cabdiweli Shiikh Axmed kaasoo soo jiitamayey muddo ku dhow Laba bilood, waxaana Khilaafkaas uu sababay in Gabi ahaanba ay istaagaan dhamaan Howlahii Shaqo ee Dowladda Fedraalka iyadoo taasi ay jirto ayaa la filayaa in maalinta Isniinta ah Bishana tahay 24 November 2014 Xubnaha Baarlamaanka oo loo qaybiyo Mooshinkii looga soo horjeedey Raiisul Wasaaraha sida uu ka dhawaajiyey Gudoomiyaha Baarlamaanka Maxamed Shiikh Cismaan Jawaari

Waxaa Magaalada Muqdisho kulan ku wada yeeshey Madaxweynaha Dowladda Federaalka Xasan Shiikh Maxamuud iyo Xildhibaanada ka soo horjeeda Mooshinka la doonayo in lagu rido Raiisul Wasaaraha , waxaana la sheegey in kulankaas uu socdey Mudo Saacado iyadoo Xubnihii Baarlamaanka ay Madaxweynaha u soo jeediyey in ay heshiiyaan Raiisul Wasaaraha balse Madaxweynaha ayaa waxaa uu ka dalbadey xubnahaasi in ay joojiyaan Fowdada islamarkaana ay ogolaadaan in Baarlamaanka uu Howlahiisa uu qabsado.
image
Kulanka ay wada yeesheen Madaxweynha iyo Xubnahaasi ayaa waxaa la sheegey in uu ku dhamaadey is afgaranwaa sidoo kale qaar ka mid aha Odoyaashii soo xuley Xubnaha Baarlamaanka ayaa iyana Madaxweynha iyo Raiisal Wasaaraha u soo jeediyey in Khilaafkooda ku dhameeyaan si Hoose hase yeeshee dadka Siyaasada u kuurgala ayaa waxay sheegayaan in ay adag tahay in sii wada Shaqeeyaan Madaxweynha iyo Raiisul Wasaaraha

Qaarka Mid Xubnaha Baarlamaanka ee sida weyn uga soo horjeeda Mooshinka ka dhanka ah Raiisul Wasaaraha Cabdiweli Shiikh Axmed ayaa waxay ku hanjabeen in Maalinta Isniinta ay Xarunta Baarlamaanka ku soo geli doonaa Dekri Salaan iyo weliba in ay qaadi doonaan Heestii Soomaaliyeey Toosa-Toosa oo isku Tiirsanaada.

Sidoo kale mar aan wareystey mid ka mid ah Xildhibaanada Baarlamaanka ee ka soo horjeeda Mooshinka ayaa waxa uu sheegey in aysan joojin doonin Fowdada ilaa la joojiyo Mooshinka la doonayo in lagu rido Raisul Wasaaraha hadaba waxan u joognaa Maalinta Isniiinta ah iyo Kulanka Baarlamaanka

W/D Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail amiinkhasaaro@hotmail.co.uk
E-Mail amiinkhasaaro@yahoo.co.uk

Ma Ilaashan Karnaa Hanaankeena Dawladnimo ee Curdanka ah?

$
0
0

Bishii Julay 1960 ayeey ahayd markii Soomaaliya ay hanatay nidaam dawladeed oo madaxbanaan, kaasoo ay ku lug lahaayeen dhinacyo kala duwan oo ay ka mid ahaayeen golihii wisaayada ee qaramada midoobay, maamulkii wisaayada ee Talyaaniga, golihii la talinta oo ka koobna diblomaasiyiin ka kala socday Masar, Kolombiya iyo Filibiin, xisbiyadii siyaasadeed, maamulkii daakhiliga ahaa, iyo dhinaca waqooyiga oo maamulkii maxmiyadda ee ingisiirska, xisbiyadii siyaasadeed, maamulkii daakhilga ahaa iyo golihii odayaasha ay gacan ka gaysteen hanashadii xorriyadda iyo midawga labadii gobol ee waqooyiga iyo koofurta.

Hawlihii gundhiga u ahaa hanashada xorriyaddu ma aysan ahayn kuwa ka maran qalalaaso iyo qaxar, iyada oo kala aragti duwanaashihii u dhaxeey xoogagii siyasadeed, deegaanada iyo beeluhuba ay saamayn badan ku lahaayeen doodihii la xiriiray qaab dhismeedka maamulkii daakhilga, qeybsiga awoodda, qorista dastuurka, luqadda dalka, mashaariicda horumarinta, tirakoobka dadka, ururinta canshuuraha, xiriirka xisbiyada iyo maamulkii wisaayada, hanaanka doorashada, habkii shaqo bixinta, heshiisyada maalgashi ee caalamiga ah…iwm.

Kala aragti duwanaanshahaa iyo doodahaa mararka qaar waxa ay sababi jireen iska hor imaadyo uu dhiig ku daato, dacwadaha iyo eed sheegashada ka dhalatana kuma ekaan jirin in loo gudbiyo xukuumaddii daakhiliga ama maamulkii wisaayada ee Talyaaniga iyo golihii la talinta ee waxaa la gaarsiin jiray ilaa iyo qaramada midoobay, iyo diblomaasiyiinta kale ee dalalkii xiriirka la lahaa xilligaa Soomaaliya. Siyaasiyiinta eedaha jeediyayna waxaa laga soo qaadan karaan Crisaaq, Sheegoow, Sheekh Maxamed, …iwm.

Sidoo kale qalalaasihii dhacay waxaa laga soo qaadan karaa kii dhacay magaalada Muqdisho bishii Nofembar 1959, maalmo ka hor doorashadii golihii sharci-dejinta ee maamulkii daakhiliyada, kaasoo dadna ku dhinteen, qaar kalana ku dhaawacmeen, siyaasiyiin badan oo uu kamid ahaa Xaaji Maxamed Xuseen Xaamud – oo kamid ahaa aasaasayshii SYL dhawr jeerna gudoomiye ka noqday- Xabsiga loo taxaabay.

Farxaddii iyo rayrayntii ka dhaltay xorriyaddii iyo midawga labadii gobol ee waqooyiga iyo koofurta bishii Julay 1960 waxa barbar socday shaki iyo kalsooni darro ku aadan sidii loo heli lahaa cadaalad siyaasadeed, shakigaana waxa uu aad uga muuqday aftidii loo qaaday dastuurka dalka sanadkii 1961 oo gobolkii waqooyi intiisa badan ay diidmo ugu codeeyeen, iyadoo qoristiisana aanay markii horaba talo ku lahayn, iyo sidoo kale inqilaabkii dhicisoobay oo saraakiil ka soo jeeda gobolkaa ay isla sanadkaa ku dhaqaaqeen.

Si kasta oo xaalku ahaaba dalka wax uu lahaa xilligaa xukuumad dimuquraadi ah, xisbiyo siyaasadeed, dastuur ilaalinaya xuquuqda iyo xorriyadaha muwaadinka, warbaahin madaxbanaan, garsoor madaxbanaan..iwm. Dhinaca kalna dhaqangelinta mabaad’iidaa dastuuriga ah ee qiimaha badan kama marnayn xadgudubyo iyo gaabis ku imaanyay si ula kac oo ku salaysan qabyaalad iyo musuq ama garashadii koobnayd iyo karti darro.

Gocshooyinkii laga dhaxlay xilligii daakhiliga ahaa iyo xadgudubyadii dabayiil ee xilligii xorriyadda waxa ay albaabada u fureen dhaliilo iyo faro-fiiqid baahsan oo ka imanaysay hal-abuurkii Soomaaliyeed, iyo saxaafadii madaxa banaanayd. Abwaankii Adan Carabna waa kii lahaa:

Maskab kama dhaxline wiilal baa helay macaankiiye
Kun nin baa martabadii u hadhay ama muluugtiiye
Inta kale mus ood laga rogtay meerayaan dibade.

Dhaliilihii iyo eedeymihii sida joogtada ah loogu jeedinayay xukumadihii rayidka ahaa ee xorriyadda kadib ma barbar socon dedaallo mug lah oo garaad iyo aqoon ku salaysan oo ku aadan sidii loo turxaan bixin lahaa hay’adahii siyaasadeed ee curdanka ah, habsamina loogu hirgelin lahaa dastuurkii dalka iyo hanaankii dimuquraadiga ahaa ee gundhigga u ahaa siyaasadda dalka, taasina waxa ay abuurtay nacayb badan oo loo qaaday xukuumadihii dimuquraadiga ahaa, arrinkaana waxa uu u gogol xaaray inqilaabkii milatari ee dalka ka dhacay sanadkii 1969, kaasoo oo soo afjaray hogaankii xisbigii SYL ee daadihinayay siyaasadda dalka mudadii 9 sano ahayd oo dalku xor ahaa iyo marxaladdii daakhiliyadda ee ka horaysay.

Taliskii millitarigu waxa uu xabsiga u taxaabay in badan oo kamida siyaasiyiintii SYL iyo kuwii mucaaradka ahaa, sidoo kale waxa uu laalay dastuurkii dalka, xisbiyadii, iyo saxaafaddii madaxa banaanayd, …iwm. Waxaana la baab’iyay baarlamaankii. Wax kasta oo horumar ah oo ay xukuumaddii millatarigu ku talaabsatayna waxaa hareeyay dimuquraadiyad la’aantii iyo ciriirigii ay gashay xorriyaddii iyo xuquuqdii muwaadinka taasoo ugu dambayntii sababtay in ay dhashaan xoogag siyaasadeed oo dagaal hubaysan kala hor yimid xukuumaddii milatariga. Dedaaladii lagu bixiyay in wadahadal iyo is afgarad lagu dhameeyo dagaladaana ma noqon kuwa miro dhala, ugu dambayntiina natiijadu waxa ay noqotay burburkii siyaasadeed ee dalka ka dhacay sanadkii 1991.

Waxaa xusid mudan in dimuquraadiyadii ay ku burburtay gacmaha siyaasiyiintii dhagax dhigay oo hormuudka ka ahaa marxaladdaa, halka marxaladda labaad ee millatarigana ay ku burburtay gacmaha saraakiishii inqilaabka sameeyay, labada qolabana kuma aysan guulaysan badbaadinta mirihii ay abuureen!.

Maanta oo laga joogo xorriyaddii 54 sano waxa dalkeenu marayaa marxalad la muuqaal ah tii daakhilyada oo laga joogo 60 sanadood, gaar ahaan marka aad eegto:

1- Kaalinta qaramada midoobay iyo hay’adaha kale ee caalamiga ah iyo kuwa gobolkaba ay ku leeyihiin dib u yagleelidda hay’adaha siyaasadeed, kuwa maamul, iyo kuwa amni ee dalka.

2- Doodaha la xiriira dastuurka, qaab dhismeedka siyaasadeed ee dalka, awood qaybsiga, qaabka shaqaalaysiinta, mashaariicda horumarineed, heshiisyada maalgashiga ee caalamiga ah…iwm.

3- Cabashooyinka iyo eedeymaha loo gudbinayo hay’adaha caalamiga ah, kuwa gobolka, iyo dalalka xiriirka la leh Soomaaliya.

4- Qaska iyo qalalasaha siyasadeed ee ka taagan deegaanada qaar, kuwaasoo mararka qaar uu dhiig badan ku daato.

Haddaba su’aasha is weydiinta mudan waxa ay tahay awood ma u leenahay maanta inaan ilaashano hanaankeena dawladeed ee curdanka ah? mise mar kale ayaan ku ambanaa wadadii odayaashii naga horeeyay ee ku guul-daraystay badbaadinta mirihii ay beereen?.

Waxa ay ila tahay in jiilka maanta jooga ay awood u leeyihiin ilaalinta hanaanka dawladeed ee bilawga ah iyada oo wax laga baranayo taariikhdii aan soo marnay.

Dedaalada lagu ilaalinayo hanaanka dawladeed waxaa saldhig u noqon kara:-

1- Is tixgelin, is ixtiraam, iyo is ogoloaansho u gogol xaara in la is dhagaysto oo la wada tashado, cid kastana laga dhagaysto cabashadeeda xalna loo helo, lagana fogaado is jujuubka iyo is muquuninta.

2- In dastuurka iyo shuruucda dalku ilaaliyaan xorriyadda iyo xuquuda muwaadinka, lana dhawro hanaanka dimuquraadiyada, dastuurka iyo shuruucda kale ee dalkuna ay noqdaan kuwa laga wada tashaday oo ku salaysan heshiis bulshadeed oo cid walba dhinaceeda ay ka ilaaliso.

3- In si dhaqso ah wax looga qabto cadaaladna lagu saleeyo arrimaha la xiriira shaqaalaysiinta ( rayid iyo ciidan), hirgelinta mashaariicda horumarineed ee deegaanada kala duwan, qeybsashada dakhliga iyo qarashka…iwm.

4- In arrimaha masiiriga ah oo ay kamid yihiin nidaamka federaalka, qaabdhismeedka dawladda, awoodaha hay’adaha kala duwan, loo xulo khubaro aqoon iyo khibrad u leh oo soo dhirindhiriya una soo gudbiya hay’adaha siyasadeed.

5- In dhaqso loo hirgeliyo garsoor madaxbanaan oo xal u hela dulmiyadii dhacay iyo khilaafaadka ka dhex aloosma ha’yadaha hogaamineed ee dalka.

6- In la dhiirigeliyo saxaafadda madaxabanaan, laguna wacyi geliyo inaysan madaxbanaanideeda u adeegsan waxyeeleynta xasiloonida iyo horumarka dalka, loona sameeyo shuruuc hagta oo ka ilaalisa waxyeleynta danaha qaranka.

Marka dib loo milicsado taariikhdeena siyaasadeed waxaa muuqanaya in sababta ugu weyn oo ay wax nooga burbureen ay tahay iyada oo mid kamida xoogaga siyaasadeed ee jiray uu dedaal ku bixinayay in uu awoodda ku ururiyo gacantiisa iyo xoogaga kale oo ka hortaagnaa, iyo iyada oo lagu guulaysan waayay jaangoynta hanaan siyaasadeed oo dimuquraaddi ah oo u suurogeliya in xoogaga siyaasadeed ay si wadaag ah ama is weydaarasho ah u hantaan talada dalka. Waxaana markasta muuqanaya hanaankii SYL ee mudadii u dhaxaysay 1954-1969 iyo kii Golaha Sare ee Kacaanka 1969-1976/ Xisbbiga Hantiwadagga 1976-1991.

Ugu dambayn waxaa lama huraan ah in doodaheenna marxaladdan aan ku wajahano sidii xal aan ugu heli lahayn mashaakilka siyaasadeed ee hor taagan dawladnimadeena annaga oo madaxa ku hayna in waqti badan uu horay nooga soo lumay, duruufaha jirana aanay noo samaxaynin in waqti kale uu naga lumo. Haddii aanan annagu ilaashan dawladnimadeenana ma jirto cid kale oo aan ka sugayno in ay noo ilaaliso.

Maxamed Axmed Sheekh Cali

dodishe76@hotmail.com


Xildhibaanno: Ma aqoonsan doono Natiijada ka soobaxda Baarlamaanka

$
0
0

Qaar ka mid ah Xildhibaanada Baarlamaanka ee ka soo horjeeda Mooshinka oo sheegey in aysan aqoonsan doonin Natiijo kasta oo ka soo baxda Kulan baarlamaanka.

Waxaa la filayaa in Maalinta Isniinta oo ku beegana 24 November 2014 lagu Balansan yahay Kulankii Baarlamaanka kaasoo la sheegey in looga hadli doona ama lagu qaybin doono Mooshinkii looga soo horjeedo Raiisul Wasaaraha Dowladda Federaalka Cabdiweli Shiikh Axmed , waxaana uu kulankaan uu qayb ka yahay Laba kulan oo hore u suurtageli waayey ka dib markii qaar kamid ah Xildhibaanada Baarlamaanka ee Taageersan Raiisul Wasaraha sameeyeen Ama qaadeen Soomaaliyey toosa.

Gudoomiyaha Baarlamaanka Dowladda Federaalka Maxamed Shiikh Cismaan Jawaari ayaa waxaa uu digniin u direy Xubnaha Baarlamaanka ee doonaya in ay Fowdeeyaan Kulan Beri ka dhacaya Xarunta Baarlanaanka isagoo ugu baaqey Xildhibaanada Baarlamaanka in ay dhowraan Xeer hoosaadka Baarlamaanka hase yeeshee Xildhibaanada Taageersan Raiisul Wasaaraha ayaa Warbaahinta u sheegey in ay sii wadi doonaan Sida ay uga soo horjeedaan Mooshinka.

Halkan ka akhri mooshinka loo qaybin doono baarlamaanka

Gudoomiyaha Baarlamaanka Maxamed Shiikh Cismaan Jawaari oo Labadii Maalmood ee ugu Dambeysey ku sugnaa Dalka Jabuuti ayaa maanta dib ugu soo laabatey Magaalada Muqdisho , waxaana la sheegey intii uu ku sugnaa Jabuuti uu Masuuliyiinta Dalka Jabuuti ay isla so qaadeen Khilaafka Madaxweynaha iyo Raiisul Wasaaraha iyadoo Dowlada Jabuuti ay Codsatey in Khilaafka lagu Xaliyo si hoose.

image

Qaar ka mid ah Xildhibaanada Baarlamaanka ee sida weyn u taageersan Raiisul Wasaaraha ayaa waxay sheegeen in Natiijo kasta oo ka soo baxda Kulanka Beri ee la doonayo in Kalsoonida lagala noqdo Raiisul Wasaaraha aysan aqoonsan doonin islamarkaana waxay sheegeen in Beesha Caalmka ay gaarsiin doonaan Qoraalo ay uga soo horjeeda Kooxda Taageersan Madaxweynaha hadaba la arki doonee waxa ka soo baxa Kulanka berito Isniin ah

W/D Amiin Yuusuf Khasaaro
E-Mail amiinkhasaaro@hotmail.co.uk
E-Mail amiinkhasaaro@yahoo.co.uk

Xildhibaanada Baarlamaanka laba arrin mid ha doorteen

$
0
0

Yaabka Yaabkiisa horta Madaxweynaha iyo Ra’iisal Wasaaraha maxaa ka dhaxeeya, waxaase ka daran oo la yaab leh maxaa ka dhexeeya Xildhibaanada Baarlamaanka waa tan ay kala raacen ama ay laka safteen Madaxweynaha iyo Ra’iisal Wasaaraha, waa arrin layaab leh waxaan la dhihi karaa meesha wax dan guud ah ma talo.

Xildhibaanada Baarlamaanka laba arrin mid ha doorteen :

Tan kowaad in ay Xidhibaanda Baarlamaanka ay dhex dhexaad ka noqdaan arrinta Madaxweynaha iyo Ra’iisal Wasaaraha oo weliba ay ku qasbaan in ay heshiyaan labada nin waa haddii danta guud laga shaqeeynayo.

Tan labaad oo ah Haddii ay Madaxweynaha iyo Ra’iisal Wasaaraha ay diidaan in ay heshiiyaan labadooda markaas waxa waajib noqoneysa in Xildhibaanada Baarlamaanka ay Cod buuxa isku raacaan in labada nin Shaqada laga ceyriyo ama la casilo labadooda maxaa yeeley wax dan guud ah iskuma heystaan ee waa laba nin oo dano gar ah isku heysto.

Digniin: Haddiise ay dhacdo in Xildhibaanada Baarlamaanka ay kala raacana ama ay la kala Saftaan labada nin waxay taasi keeni karta in Shacbiga Soomaaliyeed ay helis u noqdaan rajo xumo iyo Dowlad la, aan, taaso keeni karta in Dalka Soomaaliya u halis u noqdo in gacan gumeeysi u galo.

Ogow Wax walba danta guud ayaa ka muhiimsan ee danta guud halaga Shaqeeyo, danaha gaaarka ah hala iska daayo.

Mahad Sanadiin,

Mr. Dahir Mohammed Sheekh
Email: mr.dahir@live.com
Nairobi Kenya

Madaxweyne Xassan ma noqon doonaa Mursi-gii Soomaaliya?

$
0
0

Markaad eegto cinwaanta qormadan waxaa laga yaabaa inaad istiraahdo:  maxaa Mursiga Masar iyo Madaxweyne Hassan iska galay? mase yihiin laba masuul oo la isku masaali karo?

Jawaabtoo kooban waa haa, maxaa yeelay labada masuul sifooyin ay wadaagaan oo badan ayaa jira sida inay labaduba labo dal oo Africaan/Muslim ah madax ka noqdeen, inay labaduba salka ku hayaan ama ka duulayaan ahdaafta Xarakada Ikhwaanul Muslimiin, inay labaduba ku yimaadeen doorasho, nasiib darose aysan labaduba lahayn khibrad ama xirfad siyaasadeed oo sidaa u sii buuran, taas oo soo dedejisay burburkii xukunkii Mursi, halka Dowlada Xassana ay qarka u saaran tahay burbur caynkaas oo kale ah.

Hadaba, waxaa qormadaan ku daraasadayn doonaa, waxa Mursi dowladiisii fashiliyay iyo sida talo uga hoos baxday. Halka, dhinaca kale aan eegi doono,  siyaasad-xumada Madaxweyne Xassan iyo Kooxdiisa, iyo sida aysan u dareensanayn ama u ihmaalinayaan awoodaha ka soo horjeeda, iyo masiirka ama nahaayada siyaasada qar-iskaxoornimo ee ay ku socdaan.

Madaxweyne Mursi:

Kacdoonkii shacabka Masaaridu isaga tuureen heeryadii maamulkii keligii-taliska ahaa ee uu hogaaminayay Xusni Mubaarak wuxuu horseeday in dalka Masar markii ugu horaysay taariikhdooda ay ka dhacdo doorashooyin xor ah taas oo uu muwaadin kasta codkiisa si xor ah ku dhiibtay.   Nasiib-daro,  shacabka Masaaridu umay diyaargaroobin mana filayn in isbedelka caynkaan oo kale ah uu dhici karo, may lahayn xisbiyo siyaasadeed oo abaabulan oo tayo leh, mana aysan helin wakhti ku filan oo lagu hirgelin karo dimoqraadiyay laguna samayn karo Axsaab Siyaasadeed.

Mohammad_Mursi

Waxaa habacsanaantaas siyaasadeed iyo dayacnaantaas abaabul daro ee jirtay ka faa’iidaysta sadex awoodood oo kala ahaa:

v  (National Democratic Party)  – Xisbigii Keligiis-taliska ahaa ee xukunka dalka xooga ku haystay

v  (Al-Nour Party)  - oo ay hogaanka u hayeen Salafiyiinta Masaaridu iyo

v  (Freedom and Justice Party) – oo ay Akhaawaanka Masaaridu lahaayeen.

Hadaba maadaama (Freedom and Justice Party) Akhwaanul Muslimiintuna aheeyeen kooxda ama awooda keliya ee siyaasadeed ee abaabulan uguna facaweyn dhamaan kooxaha siyaasadeed ee Masar ka jiray, ahaayeen kooxda keliya ee lehayd qaacido ay ka duulo, mabaadi ay hiigsanayaan , xubno aad u tiro badan, dhaqaale iyo xafiisyo, dhamaan gobolada dalkana ku lahaayeen faracyo, ayaa Xisbiga (Feedom and Justice) ee  Akhwaanul Muslimiinku noqday xisbiga ku guulaystay codka ugu badan ee Baarlamaanka , Mursi oo xisbigaan Xubin ka ahaana noqday loona doortay Madaxwenihii ugu horeeyay taariikhda Masar ee si xor ah iyo rabitaanka shacabka ku yimid.

Nasiib-daro,waxaa markiiba ka hoos kacay mucaarad badan oo wajiyo iyo ulajeedo badan ah haba ugu darnadeen qolooyinka (secular)ka ama cilmaaniyiintuye kuwaas oo isku dhaarsaday una bahoobay inay xukunkaan cusub tuuraan.  Sidoo kale Ciidamadii oo awoodii xukun iyo dhaqaale ee ay haysteen u baqay, reer Galbeedkii oo khatar cusub u arkay kacdoonkii Carabta oo isku bedelay awood qabsashadii Islaamiyiinta, iyo cigaalayaashii khaliifka oo dabayshii kacdoonka kulaylkeedii soo gaaray, baqdin iyo welwel awgeedna hurdadii gam’i waayay.

Hadaba, maadaama uusan Mursi lahayn khibrad siyaasadeed ee sidaa u sii qoto dheer muu fahmin khatarta ku soo food leh iyo awooda iyo baaxada cadowga isbiirsaday ee isaga ka soo horjeeday.

Mursi iyo Kooxdiisu waxay iska dhaadhacsheen ama aan oran karnaa waxaa u been sheegtay isku halayntoodii ahayd, Shacabka Masar ayaa idin doortay, sidaa awgeed  waxaan tihiin dowlad xaq ah oo ku timid rabitaanta shacabka, taas ayaana ka indho tirtay inay arkaan daruurta colaadeed ee dul taagan, fahmaan awooda xulafada ka soo horjeeda iyo sida xulafadaasi ay ugu go’nayd inay fashiliyaan maamulkaan isaga ah.

Mursi iyo Kooxdiisu way garan waayeen , garowsana waayeen inaysan u babac dhigi karin Awooda ciidanka Masar, Dacaayadaha iyo mudahraadyada Muucaradka , Lacagta Khaliijka iyo taageerada hoose iyo aamusnaanta reer Galbeedka.

Talaabooyin iyo talooyin badan oo loo soo jeediyay Mursi oo haduu samayn lahaa, waxaa dhici lahayd in burburkiisu uusan soo degdegin loona heleen marmarsiinyihii dowladiisa lagu majaro xaabiyo , sida labadii codsi ee ay mucaaradku wateen ee kala ahaa:

1- In dowlad isku dhafan oo loo dhanyahay uu sameeyo

2- in Dastuurka dalka dib u habayn lagu sameeyo

Nasiib daro, macangagnimadii , madax-adaygii iyo khibyar yaridiisii siyaasadeed ayayna ahayd tii soo dedejisay in xukunka lagu tuuro Madaxweyne Mursi, maantana uu xabsi ku jiro, halka xisbigiisii xanibaad lagu soo rogay, xubnihii iyo masuuliyiintii Akhwaankana mid la dilay iyo mid la xiray ka yeelay iyo mid cararay laga yeelay.

Waxyaalaha ugu yaabka badnaa oo muujinaya khibrad-yarida iyo madax adayga Madaxweyne Mursina waxaa ka mid ahayd, ninkii uu isagu gacantiisa ku keenay waa Jeneraal Sisi ayaa khadka taleefoonka kula soo hadlay kana codsaday inuu yeelo labada codsi ee Mucaaradka si kolkaa  xukunkiisu kusii badbaadiyo loona soo afjaro mudahraadyada isku socodkii iyo dhaqaalihii Qaahira naafeeyay.  Jjawaabtii Madaxweyne Mursi  waxay noqotay qosol iyo inuu dhayal saday awooda mucaaradka oo uu ku tilmaamay koox yar oo aan hadafkooda ku guulaysan doonin.

Sidaas ayaana Xukunkii Mursi ku dhacay, rajadii Xisbiga Ikhaawanul Muslimiin ay u soo dagaalamayeen 100 sano naf, maal aqoon iyo dulqaad badana ku burburtay , dabayshii kacdoonka ka dhanka ahayd Ikhaankuna gaartay dalal badan oo caalamka ka mid ah, haba ugu darnaadeen wadamada Khaliijka sida Sucuudiga, Kuwayt, Imaaraadka.

Hadaad dhinaca kale eegto waxaa jira Xisbiyo Islaamiyiin ah oo muujiyay bisayl siyaasadeed, kana badbaadan dhamaan dabinadii loo dhigay, kuwaas oo xirfad iyo xeelado la falgeli karta waaqica siyaasiga ah ee caalamka maanta ka jirana la soo baxay.  Hadaba waa kuma xisbigaasi, maxaase u saamaxay inuu ka samato baxo hadimooyinkii iyo haragdaamooyinkii lala rabay?

Xisbigaani wuxuu ku wax qaybsaday waaqica , wuxuu daraasadeeyay oo fahmay dareenka shacabka, wuxuu ogolaaday codsiyada mucaaradka wixii ka suurtagal ah sida in dowlad isku dhafa ah sameeyaan dib u habayna lagu sameeyo Dastuurka dalka, taas oo u saamaxday inay xukunkii ay doorashada ku qabteena wakhtigiisii dhamaystaan, markii doorashadii looga guulaystayna si nabad ku jirto u dhiibaan, welina maanta dhisan kaas oo ixtiraam dheer loo hayo, muujiyayna in Islaamka iyo Dimoqraadiyadu aysan lidi isku ahayn balse wada noolaan karaan.   Dalka aan ka hadlayaa waa Tuuniis , hooyadii kacdoonka Carbeed, Xisbiga aan sheegayaana waa  Alnaxda oo uu hogaanka u hayay Rashiid Qaanuuji oo ahaa hogaamiya xabsi u soo galay dibadjoogna u noqday waxa uu aaminsanaa, taas oo uu misayl iyo xigmad badan ka dhaxlay maantana uu noqday tusaale ku dayo mudan.

 

Madaxweyne Xassan:

imageMadaxweyne Xassan waa nin ka tirsan Damu-Jadiid oo ah farac ka wiiqmay Xarakada Islaax ee Soomaaliya, Xarakadaan oo ku abtirsata, hoostimaada kana amar qaadata Ikhwaanul Muslimiinka Masar iyo Mursidkooda .   Sidii Masar ka dhacday , maadaama Xassan uu ka tirsanaa kooxdan leh yare e ahdaafta siyaasadeed, rag isku xiran oo is dhaarsadayna ay taageero la garab taagnaayeen, hadafkooduna ahaa siday hogaanka dalka ay u qabsan lahaayeen waxaad moodaa inay gaareen hadafkoodii.

Masaxweyne Xassan iyo kooxdiisa waxaan oran karnaa waxaa u saamaxay inay xukunka dalka hantaan dhor arimood oo kala ah,

þ  sidii Masar iyadoo aysan jirin iyo saaxadda Siyaasada Soomaaliyeed ka maqan yihiin axsaab siyaasadeed oo tayo leh

þ  Iyaadoo shacabka Soomaliyeed isbedel u hamuumanaa khilaafkii Shariifyada iyo fadhiidnimadii dowladana la nacay

þ  Iyo tan ugu weyn oo ahayd dhaqaalihii kooxdani kazoo heshay Dowlada Qatar , kaas oo u saamaxay iibsashada cod ku filan

 

Madaxweyne Xassan in yar ka dib kolkuu xilka la wareegay wuxuu soo saaray wax uu ugu yeeray barnaamijka 6-da qodob oo ku tilmaamay hadafyada iyo wax qabadka dhabta ah ee ay dowladiisuu hiigsanayso.  Bal hadaba inta aynaan eegin khilaafka hareereeyay maamulka Madaxweyne Xassan aan yare jaleecno lixdaas qodob wixii ka qabsoomay iyo wixii kale.

1- Full Stability – Supremacy of the law and good governance, that incorporates rule of law and security;

Qodobkaan koowaad oo leh si loo helo xasilooni kaamil ah waa in Sharcigu noqdaa waxa ugu sareeya dalka, dowlad wanaag la helaa taas oo lagu dhafay sharci iyo kala danbayn iyo sugista amniga.

Nasiib daro , ficilka iyo siyaasadaha guracan ee Madaxweyna Xassan iyo kooxdiisu la soo ban baxeen ayaa ka hor ka imaanaysa dhamaan ahdaafta qodobkaan isaga ah, sida in Hay’adihii Garsoonka ay kooxdani isku dayday inay afduubto oo Wasaarada Cadaalada hooskeento, sida In hantidii qaranka ama loogu deeqay ama dibadaha ka oolayd la lunsaday, in xukunkii dalka koox dhowr qof ahi afduubatay oo aan xukunkii la baahin, in khayraadkii bad iyo bari loo saxiisay shariikado aan wax taariikh iyo track record muujinaya khibradooda ganacsi lahayn loo saxiixay iyadoon Dowlad goboleedyada dalka aan lagala tashan, lana horgayn baarlamaanka, in lakala saari waayay awoodaha shaqo ee madaxweynaha iyo Ra’iisal Wasaaraha taasina ay dhalisay isku dhac siyaasadeed keentay, in dilka lala beegsanayo xubnaha baarlamaanka ee run sheega ah batay iyo saraakiisha kale soo bateen, in isku dayga dilka iyo weerarad ka dhanka ah Ra’iisal wasaaraha ee ka dhex dhacay madaxtooyadu bateen ilaa la gaaray in Ciidamada AMISOM ciidan kala dhex dhigaan Madaxtooyada iyo Aqalka iyo Xafiiska Ra’iisal Wasaaraha, iyo iska daa in Al-Shabaab dalka laga xoreeyee oo la xasiliyee, hubkii ciidanka dowladu u gacan galo Al-Shabaab, Agab ciidana uga soo dego dekeda Muqdisho, rag ka tirsan Kooxda Madaxeynahana lagu eedeeyo inay xiriir hoose ka dhexeeyo Al-Shabaab.

 

  1. Economic Recovery – Livelihoods and economic infrastructure;

Iska daa ilo dhaqaale oo la abuuree, waxaa badatay dhunsashada hantidii loogu talo galay shaqo abuurka, kobcinta ilaha dhaqaalaha, iyo dib u dhiska kakaabayaasha dhaqaale ee dalka.

  1. Peace building -Social reconciliation through building bridges of trust;

Iska daa in dowladaani Nabadgalyo ay dhisto iyo dib u heshiisiin ay bulshada kala dhex dhigtee , waxaaba lagu eedeeyay in dad qaba dareeska ciidanka dowlada oo horay uga tirsanaan jiray Jamhadihii qabiilka ee tacadiyada iyo xadgudubyada xuquuqul insaanka ka gaystay Gobollada Koonfureen , ayagii oo shaadka soo bedeshay darees ciidan, dalacaad iyo darajooyin ciidana wata xasuuq badan iyo barakac iyo baaba’a hor leh u gaysteen qabaalida asalka deegaamada Shabeelada Hoose sida Biyomaalka iyo Shabeelada Dhexe sida Shiidlaha si deegamadooda xoog loogula wareego.  Waxaa kaloo lagu eedeeyay abaabul ciidan iyo taageerada mucaarad oo ka dhan ah ama looga hortagayay maamulkii curdinka ahaa ee ka curtay Jubooyinka.   Waxaa intaa sii dheer dagaal Beeleedka ka socda Gobolka Hiiraan iyo sida ay dowladu ay ugu fashilmatay joojintiisa.

Ugu danbaystiina dagaalada, xasuuqa iyo barakicinta ay wadaan xoogaga gooni isu taaga Hargaisa ayna ku hayaan shacabka midnimo doonka Soomaaliyeed ee Sool iyo Sanaag iyo sida aysan dowladu wax uga qaban ugana hadalin dagaaladaas iyo tacadiyadaas kala duwan ee kor ku xusan,  taasi oo nuqdad madow ku noqotay dowladaan iyada ah.  Sidaa awgeed, waxaan oran karnaa dowladaani way ku fashiltay nabadaynta iyo dib u heshiisiinta beelaha, iyo unkis kalsooni shacab.

  1. Service Delivery – Health, education and environment;

Wax adeeg bulsho oo caafimaad, tacliimeed iyo gargaar oo ay dowladaani ku talaabsatay oo la taaban karo ma jiro, balse waxaa nasiib daro ah baan oran karnaa in wasiiradii wax qaban lahaa ama lahaa aqoonta iyo istraatiijiyo ay hiigsanayeen sida Wasiiradii Waxbarashada Dr. Maryan Qaasim iyadoo howsheedii dhexda uga jirta daacadna u ah dalkeeda iyo dadkeeda lagu bedelay kuwo aan xirfad iyo xeelad midna u lahayn darajooyinka loo dhiibay saas ayaana barnaamijkii 1 million oo caruurta ah jahliga looga saari lahaa ku burburay.

  1. International Relations – Building collaborative relations and polishing the national image;

Xiriirka Caalamigu waa mid ku salaysan is faham, dan kala oofsasho, iyo in dhinac kastaa maslaxadiisa ka dhex arki karo xiriirkaas isaga ah.   Beesha Caalamku Billions lacag ah ayaa uga baxday Soomaaliya, nasiib daro, fuusto hoosta ka duleesha oo wax lagu shubo maahee aan waxba ka soo noqon  ayay arinta Soomaaliya ku noqotay beesha caalamka.

Waxaad muuqatay rajo weyn oo ay beesha caalamku ka qabeen Soomaliya iyo inaad moodid in uu jiray go’aan ah in la soo afjaro dhibaatada Soomaliya.   Taageerada caalamka maaha wax abid socon karta, ciidanka AMISOM dhaqaale badan ayaa beesha caalamka uga baxa, way iska xadadnaan doontaa inta ay ku sii sugnaan doonaan Soomaaliya, sidaa awgeed, waxaa dowladaan la filayay inay talaabooyin badan  wax ku ool ah ku talaabsato inta ay fursadaan iyada ah haysato sida;  hirgelin  dowlad wanaag,  unkis ciidan lagu wada midaysan lagana wada dhex muuqdo , sugis amni la taaban la isku halayn karo, bulsho heshiisiin taabo gal ah oo waari karta, hanti isku celin kalsoonidii dadka iyo isdhexgalka bulsho soo dedejisa iwm… in dowladaani diirada saarto.

Nasiib daro, markaad eegto mawaaqifta dowladaani iyo masuuliyiinteedu qaadanayaan, khilaafaadka aan dhamaadka lahayn , xiriir xumada dowlada dhexe iyo dowlad goboleedyada, musuqmaasuqa iyo eedaymaha lacag dhunsasho, baarlamaanka laaluushka iyo mooshinka ku caan baxay,  agabkii iyo hurkii ciidanka oo Al-Shabaab u gacan gala iwm…  iska daa inay xiriirka beesha caalamka xoojiyaani ,  in Beeshii caalamku qaadato mawaaqif adag ee ka dhan ah dowladaan taas oo khatar ku yeelan karta dadaalkii beesha caalamku wadeen iyo taageeradii macnawiga iyo maadiga ahayd ee ay la garab taagnaayeen dadka iyo dalka Soomaaliyeed.  Qaadacaadii wadamada ugu xooga iyo xoolaha badan caalamku qaadaceen shirkii Copenhagen, iyo shirkii laga filayay in dhaqaale lagu uruuriyo oo isku bedelay canaan ayaa kaaga tusaale ah meesha xiriirka dowladaan iyo Beesha Caalamku maanta taagan yahay.

  1. The Unity and Integrity of the country – Striving together for a better future;

Waxaa muuqata in siyaasadaha guracan ee dowladaani sababtay in dareenkii iyo kala shakigii dagaalada sokeeye ee 1991-kii dib u soo noolaado, in dalkii wax sii kala taga maahee wax midooba la waayay,  is xulafaysi beeleed ama daneed soo batay.   Dhinaca kale wada-hadalka dowladaani la waday Maamulka Somaliland oo noqday mid ay miiska ka maqan yihiin beelo badan oo arintu  ay khusayso sida; reer Awdal, Sool iyo Sanaag, iyo (Puntland oo darisnimo, xiriir dhaqan dhaqaale iyo deegaanba la wadaagta Somaliland) .

Waxaa intaa sii dheer in dadka dowladu ay u irkatay hogaaminta wada-hadaladaani ay yihiin afraad aan khibrad buuran u lahayn xalinta xilaafaadka, aqoona u lahayn taariikhda Waqooyi, deegaamada iyo sida loo kala degan yahay, baaxada dhibka  dhexyaal dadka walaalaha ah ee wada degan deegaamadaan, dagaaladii sokeeye ee ka dhacay waqooyi iyo saamaystoodii, iyo marxalada iyo dareenka colaadeed ee maanta taagan.

Khibrad yarida dowladaani waxay keentay inay ku degdegeen qadiyadan masiiriga ah taas oo saamaynta ay ku yeelan karto mustaqbalka jiritaanka dal Soomaaliyeed ay aad u weyn tahay.   Waxaana kaaga tusaale ah durba khaladaadka iyo dabinada ay ku dhacday dowladaani iyo sida aysan uga fiirsan cawaaqib xumada waxa ay qalinka ku duugayaan sida;  in ay eed aysan lahayn dusha uga tuureen dhamaan ummada Soomaliyeed, inay hawadii dalka wax ay ugu yeertay isla maamul geliyeen, inay qalinka ku duugtay in Somaliland deeq bixiyashaashu sidii dal gooni u taagan gaar ula macaamiloodo iwm..  Sidaa awgeed, wax ay midayso iska daaye waxaad moodaa in dowladaani rajadii midnimo ceel dheer ku sii tuurtay ,fariimo lagu wareerayna ay caalamka u dirtay , taas oo ay Somaliland u isticmaali karto dadaalkooda gooni isku taag.

Maamul iyo Madax aan awood u lahayn kaxamaynta iyo sugista Madaxtooyadii Villa Somalia iyo Golihii shacabku, kuna guulaysan waayay midnimada magaalada Muqdisho, waa ayaan daro in ay lugta la galaan, ku andacoodaan, una hanqal taagto midnimo Soomaaliyeed oo aysan xoog, xeelad iyo xirfad intaba u lahayn.

Isku doo duuboo dhamaan 6-da qodob ee ay dowladu balan qaaday inay fuliso way ku wada fashilantay, sidaa awgeed, barnaajimkii Madaxweyne Xassan balan qaaday fulintooda maadaama uu ku fashilmay waxaa halkaa ka cad in xukunkiisuna faashil inuu yahay.

Maxaa ka khaldan ama ka siya Madaxweyn Xassan;

Madaxweyne Xassan waxaad moodaa inuu istusay hadii aad kursigii heshay, taageeradii caalamka haysatid , ciidamo Africaan ah oo nafta kuu huraya amnigaaga sugi karana joogaan, waji farxad xambaarsana Kenya iyo Itoobiya kula dhaqantid , dhoolacaday (muuso) afka baarkiisa ahna shacabka tustid wax walba waa dhag waxna kaama xumaanayaan.

Nasiib daro wuxuusan Madaxweyne Xassan fahmin in tan iyo intuu xukunka qabtay caalamka Islaamka wax badan iska bedeleleen, sida in iyadoo la adeegsanayo, dhaqaalaha Khaliijka, awood ciidan, iyo siyaasad reer Galbeed lagu heshiiyay in laga hortago in xarakooyinka Islaamku aysan qabsan wadamada Muslimiinta, gaar ahaan weerarkaani wuxuu ku khaas ahaa Xarakada Ikhwaanul Muslimiin oo Masaxweyne Xassan iyo Xertiisu ayka tirsan yihiin.

Wuxuusan kaloo Madaxweyne Xassan fahmin khatarta ay maamulkiisa u leedahay lacagaha boorsooyinka looga soo qaado Doxa,  iyo sida ay talaabadaan iyo calaaqadaan u arki karaan wadamada dariska aan nahay iyo weliba reer Galbeedka oo dhaqaaqaalaha badan ku baxshay dalka Soomaaliya kuwaas oo maantana bixiya mushahaarka Ciidamada Soomaaliyeed iyo Amisom, Gunada Xubnaha Baalamaanka, iyo dhaqaalaha badan oo kale oo ku baxa laamaha kale ee dowlada.

Wuxuusan Madaxweyne Xassan garowsan inuu hogaanka u qabtay dal dadkiisii dagaalameen, kala guureen, maalaayiin ka mid ahina xeryaha qaxootiga ku sugan yihiin , dadkaas oo aan weli heshiin, balse baqdin iyo dareen feejignaan ku jirto ku wada socda, waxa keliya oo lagu heshiiyayna ay tahay oo qudha in dowlad 4.5 wax loogu yeeran lagu qaybsaday la yagleelo  bal si wax maamul u eg loo helo.

Madaxweyne Xassan xiriirka isaga iyo Kenya waa mid dagaal hoose iyo mid muuqdaba ku salaysan, Xiriirka Itoobiya waa mid dushana la iskaga qoslo hoostana la iska jilaafaynayo, Xiriirka isaga iyo Gobolada Dalku meel liidata ayuu marayaa, isaga iyo Garsoorka Xorta ah khilaaf ayaa dhexyaal , meesha isaga iyo Ra’iisal wasaarihiisuna dagaal soo ban baxay uu ka dhex socodo.

Khilaafka Madaxweyne Xassan iyo Ra’iisal Wasaare Cabdiweli muxuu salka ku hayaa goorma ayuuna soo bilowday?

Khilaafkaani wuxuu bilowday kolkii labada masuul isku qabteen xulista Gollaha Wasiirada, waana qab qab dhaafay iyo qaabka shaqo ee labada masuul oo ah mid kala duwan oo aanan (compatible) mid is qaadan kara ahayn.

Ra’iisal Wasaare Cabdiweli oo ah nin ilaa maalintuu Jaamacad ummada ka soo baxay horaadkii sideetamadkii ilaa maanta ama dowlad ama hay’ado caalami ah u shaqaynayay wuxuu is tusay kadib markuu akhristay doorkiisa shaqo inuu madaxwenaha la tashado laakiin go’aanka magacowga isagu leeyahay, meesha Madaxweyne Xassan is tusay ninkaad adaa keenay booska, hadaba sidii madaxweynayaashii hore samayn jireen waa inaad ragaaga boosaska ugu muhiimsan ku amartaa inuu u magacaabo.

Kala boodkii maalintaas bilowday waa midka khilaafkiisu maanta dalkii geliyay khatarta uu ku jiro.

Ra’iisal wasaare Cabdiweli in mudo ahba wuxuu damacsanayaa inuu isku shaandhayn sameeyo, si wasiirada fadhiidka ah uu ugu bedelo kuwo dalka iyo dadka wax u qaban kara.  Madaxweyne Xassan ayuuna la wadaagay warkan isaga ah, madaxweyne Xassan wuxuu ka codsaday in uu la sugo inta shirka Copenhagen uu soo dhamaanayo.

Ra’iisal Wasaare Cabdiweli wuxuu ogaa war ah in Madaxweyne Xassan ula jeedkiisu yahay in Shirkaan uu guul ka soo gaaro, markuu soo noqdana shaqo erin ku samayn doono isaga.   Maxaa yeelay Madaxweyne Xassan wuxuu ogaa PM Abdiweli inuu horay rag taageerayaashiisa ahaa shaqo fariisin uu PM ku sameeyay sida Wasiir Cabdikariim iyo Taliyihii Nabadsugida Sanbalooshe iyo in isku shaandhaynaa cusubina ay sajaran doonto rag tiir iyo halbowle u ah maamulkiisa sidaa awgeed hadii cidi tagayso uu PM Cabdiweli shaqada ka eryo, taasina mid wax sir ah may ahayn balse waadix cidwalba ogayd ayay ahayd.

PM Cabdiweli waxaa nacasnimo ku noqotay inuu sugu inta midnida loo soo qaadanayo, sidaa awgeed ayuu  (Tyson) go’aansaday inaan feerka lagala hormarin.  Hadaba,  si xanuunka feerka iyo dagaalka uu Madaxweyne Xassan la damacsan yahay u noqdo mid kaga qaylisiiya Madaxweynaha wuxuu PM Cabdiweli feerkii la beersaday boga iyo beerka (Faarax Cabdulqaadir).   Meesha feerka lagala helay iyo xanuunkeedii oo uu adkaysan waayay ayaana sababtay in Madaxweyne Xassan isku dhex yaaco, aad u xanaaqay (dhirfay),  hadalo calaacal iyo cabosho ah, goodin , iyo dagaal dadkii la wada yaabayna uu qaado, (nin carooday laga badiye) sidaasna ay eedii ku raacdo Madaxweyne Xassan  ilayn Xanaaqu wuu ku indho tiraaye.

Dad badan ayaa waxay aaminsan yihiin in Dastuurku uusan shaqada labada masuul kala qeexin, taasina keentay khilaafkaan soo noqnoqda ee had iyo goor dhex mara Madaxwaynayaasha iyo Ra’iisal Wasaarayaasha.

Waxaan oran karnaa dastuurku si waadix ah ayuu shaqada labada masuul u kala qeexay , laakiin meesha dhibku ka jiro waxaa weeyeen , Madaxweynaha oo aan fahmin inuu yahay Masuulka Dalka, Meesha Ra’iisal Wasaaruhu yahay Masuulka Dowlada.   Sidaa awgeed, markasta oo shaqo dowlada iyo barnaamijyadeeda iyo hanaan socodka dowlada maamulkeeda uu madaxweynuhu gacanta la soo galo waxaa muuqanaysa inuu ka talaabsanayo awoodiisii, markasta oo Ra’iisal Wasaaruhu qaato go’aamo ay ahayd inuu talo geliyo Madaxweynaha ama Baarlamaanka  iyaduna waxay muujinaysaa in Ra’iisal wasaaruhu ka talaabsaday awoodiisii, tixgelina waayay laamaha kale ee dowlada.

Waxaa kale oo muuqata in hay’adii ay ahayd inay kala saarto khilaafka labada masuul iyadii laftigeedii ay qayb ka tahay mushlilada waa balamaankiiye, meesha Golihii Garsoorku isagii laftiisu gacmo ku gabasho ku jiro, xornimadiisiina ayba khatar ku jiro.

Hadaba, sidii Mursi ayaad moodaa in daruur madoobi maanta hareeraysay Xukunka Madaxweyne Xassan uu hogaaminayo sida:

  • Talooyinka loo soo jeediyay ee ah ogolaanshaha xal siyaasad uusan garowsan
  • in mawaaqifta adag ee beesha caalamka iyo ciribta ay yeelan karaan uusan fahmin
  • in dawladu tahay goob ay wadaagaan qabiilo weli kala shakisan, sidaa awgeed uusan fahmin  tuursidta Ra’iisal wasaaruhu inay ka wayn tahay qof shaqo laga eryay
  • inuusan fahmin dabaysha islaamiyiinta gaar ahaan ka dhanka ah Ikhwaanka ee socoto iyo saamaynteeda ay ku yeelan karto xukunkiisa
  • inuusan dareemin inuu waayay durba kolsoonidii deeq bixiyayasha, dib u hanashadooduna ay aad u adkaan doonto
  • iyo iska daa inuu fursad dib u doorasho 2016 helee, in shaki weyn ku jiro inuu dhamaysan doono labada sano ee u dhiman hadii uu ku sii adkaysto mowqifkiisa

Hadaba Maxaa Xal ah:

ü  Madaxweyne Xassan iyo Kooxdiisu waa inay dareemaan inaysan u babac dhigi karin dabaysha ka dhanka ah iyo culayska jahooyinka badan uga imanaya

ü  Inay ogaadaan in la ogyahay inay Akhwaan jaakado soo gashtay yihiin

ü  Inay muujiyaan dibicsanaan iyo tanaasul si xukunkoodu u badbaado, dalka iyo dadkana aysan wakhti iyo fursado qaali ah uga dhumin una horseedin burbur aan laga soo kaban karin

ü  Inay heshiis qoraal ah oo wada shaqayneed la galaan Ra’iisal wasaaraha si loo soo afjaro khilaafka jira loogana hortago mid danbe oo dhaca inta xukunkoodu dhamaanayo 2016

ü  In Ra’iisal wasaare Cabdiweli dibicsanaan muujiyo, doorka madaxweynaha qiro, amuuraha wixii khuseeyay ama aan khusayna kala tashado madaxweynaha isagoo eegaya masiirka ummada iyo maslaxo guud

ü  In madaxweynuhu ku ekaado xilkiisa masuul dal, masuuliyada dowlada iyo shu’uunteeda hanaan iyo howl fulineedna ku ixtiraamo Ra’iisal Wasaaraha

ü  In baarlamaanku ku ekaadaan doorkooda sharci dejin, kana waantoobaan khilaafaadka sumcadooda dilay

ü  In Gollaha Garsoorka Dalku shaqadooda si xor ah u gutaan, wixii khilaafaadkaan kaga aadan oo talo bixin iyo go’aan qaadashana aysan cidna uga haybaysan

ü  In Gudoomiyaha Baarlamaanku karto go’aan qaadasho la yimaado, dibicsanaanta iyo fadhiidnimadana ku bedelo in Baarlamaanku noqdo Golle dal-dhis iyo dowlad la xisaabtan ee uusan noqon gole Dal iyo Dowlad dumis ku caan baxa, cidii Musuqmaasuq, laaluush qaadasho iyo xeer hoosadka Baarlamaanka Jabisana uu talaabo cad ka qaado.

Raggii madaxdu ka xumaato waa, marin habaabaaye

Kuwii maqaddimada looga dhigay, waa manfaca-raace

Mar maxaad cuntaan keliya yuu yahay, maqsuudkoode

Nin mushaharo eexeynayaa waa, miskiin dhabahe

Muddiic waxa ka dhigay wa inuu, maarmi-waa yahaye

Muddaafacana seeg iyo inuu, maya yiraahdaaye             (Guubaabo Qaran, 1952– by: Cismaan Y. Keenadiid)

Farah Aw-Osman

awosman@gmail.com

Mooshinka Xaqdaradda Ah Waa Mid Madaxwayne Hassan Sheikh Mohamoud Iyo Xulufadiisu: Uga Soo Horjeedaan ‘Xisaabtanka Iyo Geedi Soconka Nabada’

$
0
0

Dulucda arimaha la isku haysto Soomaaliya, waxaa abuuray ama sii horinaayo – waa hugriga wayn ee uga jira shisheeyaha deegaanka Soomaaliyeed iyo khayraadkiisa oo leh dhul istaraajiyadeed oo Bad, Beri iyo Cir ka hodana ah.

Si kastaba ha ahaatee, waxaa QurboJoogta Waqooyiga America isla dhexmarayaan, in Wasiiro ka tirsan Xukuumada Prime Minister Abdiweli Sheik Ahmed, oo ay ugu horeeyaan: Wasiirka Maaliyada iyo Wasiirka Arimaha Dibada, lagu wado in ay noqdaan Prime Ministerka wadanka yeelan doono, hadii la rido xukuumada Prime Minister Abdiweli Sheikh Ahmed.

Sida laga dhadhansanayo wararka ka soo yeeraya taageerayaasha, Wasiirka Maaliyada, u fadhiya magaalada Minneapolis, ee gobolka MN, in Wasiirka Maaliyadu yahay mid si wayn ugu hanwayn in uu noqdo Prime Ministerka Soomaaliya yeelan doonto. Iyadoo QurboJoogtuna ay walaac wayn ka muujiyey Wasiirka Maaliyada, Wasiirka Arimaha dibada iyo Wasiirka hada loo magacaabay Wasiiradda Xanaanada Xoolaha, Dhirta iyo Daaqa. Kuwaas oo ah xulufo uu adeegsado Madaxa uruka Damul Jadiid, Farah Sheikh Abdulkaadir, oo si wayn loogu tuhunsan yahay in uu hortaagan yahay gedi soconda nabada wadanka madaama uu yahay dadka ka faa’iidaystey nadhaamka 4.5ka, diidana ra’yiga ‘one man, one vote’.

Si kastaba ha ahaatee, waxaa is waydiin mudan: maxay tahay arinta ku qasabtey in Madaxwayne Hassan Sheikh Mohamoud oo ku riday Xukuumadii Prime Minster Sa’id in uu howshiisii ka soo bixi waayey, inuu hada ka hor imaado Prime Minister shaqadii qaranka ee loo dhiibay ka soo baxay? Aqristow, jawaabtu waa sida ka muuqata cinwaanka qoraalkayga, ahna shakiga isa soo taraaya oo ay QurboJoogta Soomaaliyeed ka qabaan hogaanka siyaasadeed ee Madaxwayne Hassan Sheikh Mohamoud, oo aaminsan in xulufada Madaxwaynuhu yihiin dad inta badan lagu soo xulay nadhaamka xaqdarada ah ee loo yaqaan 4.5ka, isla markaana diidan in lagala xisaabtamo hantida wadanka iyo tiigsiga geedi soconka nabada dalka ee lagu heshiiyey.

Siyaasiyiin Soomaaliyeed – oo ay ka mid yihiin siyaasiyiinta QurboJoogta iyo DalJoogtaba ayaa aaminsan in Wasiirka Arimaha Dibada, oo ay isku jifo yihiin gabadhii kashiftey maamulxumadda lagu dhaliilo Madaxwayne Hassan Sheikh Mohamoud iyo xulafadiisa ee loo yaqaano ‘Damul Jadiidka’, ayaa u eg nin loo shaqaaleeyey in uu dhamaystiro howshii ayka biyo diiday madaxii bankiga dhexe ee Soomaaliya, Governor Yusur Abraar, oo ah sidii lagacagaha deeqda iyo hantidii uu dalka lahaa intii uusan dagaalkii sokeeye bilaaban loo soo aruurin lahaa, iyadoo isla markaana lala damacsan yahay in lagu fuliyo dano gaara oo ay xulufadaasi wataan. Arinta hada loo tuhmaayo in uu isqabsiga looga soo horjeestey Prime Minister Abdiwelina uu dhaliyey ay tahay arimaha la xariira nadhaamka ‘Federaalka’ oo cadaatey in xulufadaani ka caga jiidayaan.

Arinkaan oo u muuqda maahmaah cusub oo ka soo maaxatey maskaxdayda, taas oo ka tarjumaysa dhacdooyinka dagaalkii sokeeye, ee bilowday bishii 12aad (December) ee sanadkii 1990kii, oo bisha December ee sanadka 2014ka ay u buuxsami doonto, 25 sano, ku soo biiriyey dhaqanka dowliga iyo midka siyaasadeed ee Soomaliya, taasoo aan iri ‘Iska Fogay Caaqilka, Isticmaal Maqaarsaar Qabiilka Qanciya’, – fikirkaas iyo kuwo badana ay arimaha lama filaanka ah ee laga dhexlay nadhaaka xaqdarada ku salaysan ee loo yaqaan 4.5ka.

Dhinca kale, Siyaasiyiinta, QurboJoogta iyo dadka u dhuun daloola siyaasada Jubbaland, ayaa u arka Wasiirka Maaliyada in uu ka mid yahay shaqsiyaadka lagu tuhunsan yahay in uu ka mid yahay dadka loo adeegsado in aan lagala xisaabtamin hogaanka Hassan Sheikh Mohamoud dhinaca hantida Qasnada Dowlada ka baxday, mida hada ku sugan ama soo galaysa Qasnadaha Dowlada iyo Dhismaha Dowlad Gobeleedyada. Wasiirka Maaliyada oo lagu tiriyo in uu yahay dadka hortaagan dhismaha maamulgoboleedka Jubbaland oo gacanta hada u galay koox yar oo ugu horeeyo Abdirashiid Mohamed Xidig.Taas oo daliil ay uga dhigeen in Dowlada Goboleedka KoofurGalbeed taaba galay, ilaa iyo hadana aysan cadayn meesha Dowlada Goboleedkii Jubbaland, oo ay dadka reer Jubbaland u hanwaynaayeen, ku socdo.

Marka hada iyo dan, waxaa aqristow is waydiin mudan, maxay tahay waxa uu madaxwayne Hassan Sheikh Mohamoud iyo Xulafadiisa ay meel dheer iyo meel gaaban ugu mareen in ay u ridaan Xukuumadda hada jirta, ee uu madaxa ka yahay nin ka soo baxay shaqadii qaranka ee lagu aaminay? Miyeysan ahayn siyaasad la maleegay midii lagu riday Sa’id isaga oo lagu eedeeyey in uu shaqadiisa ka soo bixi waayey – anagoo ka maqalnay in xataa loo diiday, wax kale daayoo, in uu wadanka dibada uga baxo si uu uga qaybgalo shirarka caalamiga ee dhacay waqtigii uu xilka hayey?

Su’aalaha aan xusay iyo kuwo kaleba, hadii aan jawaabtooda doonto, waxaad arkaysaa in uu wadanka xulufo gaara ah ay afduubeen, kuwaasoo ah kuwo ku imaadey nadhaamka fooshaxun ee loo yaqaano 4.5ka, oo aan damacsaneen in ay doorasho xalaala wadanka ka dhicdo.
buluf3

Waxaa soo aruuriyey: Mohamed Barre – Junlay ‘Buluf’ – qoraa madaxbanaan, waxna ka qora arimaha Soomaalida, oo degan Magaalada Minneapolis, MN – kala xariir: junlay99@aol.com.

RW. Cabdiweli: “Mooshinkaan sharci darrada ah wuxuu caqabad ku noqday geeddi socodka hiigsiga 2016”

$
0
0

War-murtiyeed

Muqdisho, 24, November, 2014….Ra’iisul Wasaaraha Xukuumadda Federaalka Soomaaliya Mudane Cabdiweli Sheekh Axmed, oo caawa war- murtiyeedeed uu ka soo saaray xaaladda dalka uga waramay marxalada siyaasasadeed ee hadda taagan, caqabadaha uu mooshinku ku keenay hiigsiga 2016, iyo kala qaybsanaanta uu ka dhex abuuray golaha shacabka.

Ra’iisul Wasaaraha oo la hadlayey saxaafadda ayaa wuxuu tibaaxay in uu doonayo shacabka Soomaaliyeed in uu la wadaago qodobadaan soo socda:

1. 25.10.2014 waxaan soo saaray isku-shaandhayn kooban ee xubnaha golaha wasiirrada: Isku shaandheyntu waxay ku salaysanayd awoodaha dastuurku isiinayo ee ku xusan qodobka (100) xarfaha (a) & (b). Iskushaandhayntaas waxaana loola jeeday:

In la dar-dar geliyo hawlqabadka golaha wasiirrada. Gaar ahaan, waxaan ula jeeday xal-u-helidda khilaaf soo kala dhexgalay hay’adda garsooka iyo wasaaradda caddaaladda iyo dhaliilo ka jiray Wasaaradaha Maaliyadda iyo Arimaha Dibedda.

1. Isla 25.10.2014, nasiib darro, war qoraal ah oo ka soo baxay xafiiska madaxwaynaha waxaa lagu sheegay in go’aankii Raisul wasaaruhu aanay waxba ka jirin, wuxuuna madaxweynuhu amray Wasiiradii ay khuseysay isku-shaandhayntaas in aanay u hoggaansamin amarkaas, Warka ka soo baxay xafiiska Madaxweynaha wuxuu si cad uga horimaanayaa dastuurka dalka qodobka aan horey ku xusnay iyo kala madaxbanaanaashaha heyadaha dastuuriga ah.

2. Intaa waxaa ka dambeeyey in madaxtooyada laga soo abaabuliyey mooshin sharci darra ah oo ka dhan ah xukuumadda. Mooshinkaas oo aan xiriir la lahayn dhaliilo loo soo jeedinayo waxqabadka xukuumadda, laakiin sallkeedu yahay wasiir la saaxiib ah madaxweynaha oo wasaarad kale loo wareejiyey.

3. Mooshinkas oo xildhibaano badan iyo bulshoweyn Soomaaliyeed ay u aqoonsan yihiin inuu sharci darro yahay loona adeegsaday musuqmaasuq wuxuu keenay kala qaybsanaan ballaaran ee Golaha iyo haydaha kale ee dalka, waqti ay muhiim tahay midnimada hoggankeena, hayadaheena iyo dadweynaheenaba.

4. Mososhinkaan sharci darada ah wuxuu caqabad ku noqday geeddi socoka higsiga 2016.

5. Labo jeeroo hore ayaa mooshinlka, si aan waafaqsanayn habraaca baarlamaanka, loogu bandhigay Baarlamaank. Balse, waxaa xildhibaanadu si cad u diideen in mooshinkaas sharci darda ah ee halista gelinaya midnamdeena iyo jiritaanka hayadaheena la horkeeno golaha.

Xildhibaanadu waxay si aan kala go’lahayn ugu soo jeedinayeen madaxweynaha iyo shakhsiyaadka kale ee ka shaqaynaya mooshinka in danta dadka ay eegaan kana joogsadaan hawlaha socda ee dalkeena u horseedi kara dib u dhac iyo bur bur. Waxbase lagama maqlin xildhibaandaas. Baaqyo la mid ah kuwaas oo ka soo baxayey dadweynaha iyo umadaha daneeya Soomaaliya ayaa iyagana dhegaha lagu furaystay.

6. Maanta, 24.11.2014, waxaa dhacay isku day kale oo la doonayey in la dhinac maro xeerka u deggan golaha shacabka. Waxaan bogaadinayaa xubnaha golaha oo ka hortagay isku daygaas xaqdarraada ah. Waxaan ka xumahay dad masuuliyaddii lagu aamainay u isticmaalaya dano gaar ah.

7. Waxaan amaanyaa dadaaladii guddoonka golaha shacabka ku doonayeen ee ahaa in khilaafka lagu xaliyo wadahadal si loo badabaadiyo midnimada gollaha., taasoo anigu mar walba aan diyaar u ahay, hase yeeshee ka hirgeli waayey dhinaca madaxweynaha.

8. Waxaan soo dhaweynaynaa tilmaantii Guddoonka Golaha Shacabka oo ahayd in mooshinkaan sharci darada ah uu caqabad ku yahay hawlihii sharci dejinta iyo dhismaha hayadaha dowladda ee ay isku afgarteen golaha fulinta iyo Golaha Shacabka muhiimkana u ahaa higsiga 2016.

9. Waxaan sidoo kale soo dhaweynayaa goa’aanka guddonka golaha shacabka oo mar walba u taagan in arrintaan lagu xaliyo wadahadal iyo isafgard ka baxsan mooshin kala qaybinaya golaha.

Ugu danbayntii Waxaan ugu baaqayaa shacabka soomaaliyeed ee sharafta leh in ay u midoobaan ilaalinta dastuurka iyo sarraynta sharciga.

raiisul
—DHAMAAD—
Ahmed-Nur Mohamed
Warbaahinta Xafiiska R.W
Mogadishu-Somalia
Tel: +252-6155-02546
Tel: +252-6988-88022

Viewing all 1579 articles
Browse latest View live